loading . . . Libros usados, bibliotecas e peidos de lobo I
Hoxe sufrín unha pequena traxedia.
Un tipo do fediverso (saúdos se me les!) quería librarse dun libro que tiña [1]. Eu queríao. Certa zona de Coruña íanos ben para o intercambio, pero os meus horarios eran algo complicados, así que lle dixen que por que non mo deixaba no punto de intercambio de libros da biblioteca do Fórum Metropolitano. El aceptou: deixaría o libro alí onte pola tarde, cando puidese, e eu pasaría a recollelo algo despois, cando puidese. Existía un risco, pero aceptámolo. Se alguén collía o libro entre medias… Ben: que o gozase moito!
Pois ben: saiu mal. Onte só puiden pasar por alí antes de que el o deixara, así que o libro quedou alí toda a noite. Cando hoxe puiden ir, ás 15:00, alguén o levara *todo*. Non só ese libro: todo o que había cando pasei por alí onte. Non quedaba nada [2].
A lectura en si non foi gran perda: o libro está no catálogo das bibliotecas públicas galegas, xa o conseguirei, xa o lerei tarde ou cedo, queda anotado. Era unha curiosidade. Non había ningunha urxencia, nin ten importancia.
Pero resulta que… quería telo. Ao final, sen decatarme, creárame a ilusión de facerme co libro. Non é que me guste, en xeral, ter cousas, pero este libro tiña un doble valor: por un lado, para min é un tesouriño da historia do fantástico, tanto internacional como español (pola tradución); por outro… Isto é o máis importante: para min, era un símbolo de como facer as cousas fóra do capitalismo e do consumismo: un libro reutilizado, dado sen recibir nada a cambio, entre dous descoñecidos, unidos polo fediverso e unha biblioteca pública… Era un símbolo, noutras palabras, do meu triunfo persoal contra as cousas que non me gustan de min e do mundo no que vivimos.
En fin: unha pequena traxedia, como dixen.
II
Oxalá chegue un momento en que case todos os libros que teña na casa teñan sido de alguén antes e case todos os libros que teña tido sexan xa doutra persoa.
Comentei isto entre amigues [3]. A miña parella dixo que non era capaz de facelo, que non quería desprenderse dos seus libros. Comprendo e respeto: dentro do moral, cada cal fai, do que quere, o que pode. É dicir: nin o que non se quere, nin o que non se pode. Este asunto é cousa miña, que si quero e si espero poder [4].
Outra amiga (da vida e do fediverso; saúdos tamén se me les!) dixo que era moi alérxica ao po. Enténdoo: imaxinando os típicos libros vellos que todos temos na cabeza, é certo que os moi vellos e de material malo, e especialmente os que acaban pasando moito tempo parados (nun fallado, nunha casa sen ocupar, nunha tenda de vello), acaban acumulando moito po. Pero eu pensaba noutra cousa. É dicir: tarde o cedo, a maioría dos libros que ten a xente que merca libros e os atesora acaban sendo, obviamente, vellos. É máis: vellos e usados. Que importa que teñan sido sempre nosos ou non?
III
Esta mesma amiga fixo outra reflexión que penso que paga a pena rexistrar: segundo di, cústalle moito menos desprenderse dun libro cando pagou pouco por el; digamos, cando o mercou nalgunha web de segunda man por catro patacóns. Pásame o mesmo, e creo que a todes nos pasa o mesmo.
No meu mundo ideal (que, igual que as vacas nos problemas de física son esferas perfectas, é unha cousa _probablemente_ imposible), os libros circulan a custo cero, ninguén ten que pagar para conseguir un, e a ninguén lle custa desfacerse dun (máis aló do valor emocional ou interese persoal no contido do libro). Si, alguén ten que pagar polo traballo que custa crear libros novos, pero… Mira: o Estado. Que o faga o Estado. Ou algo. (Eu que sei, esta é a miña fantasía e ~~fodo nela cando quero~~ ela e máis fodemos cando queremos.) As bibliotecas persoais son pequenos encoros que acumulan un certo volume deste fluxo, pero os libros van entrando e saíndo igualmente. Hai bibliotecas comunitarias que son máis grandes, e outras do Estado que son son máis grandes aínda.
IV
A xente bibliotequeira (é dicir, con bibliotecas persoais), coma un servidor, somos como os cogumelos eses que son como pelotas, xa sabedes, os peidos de lobo ou algo así [5]. Cando morremos é como cando alguén pisa unha destas bolas: do mesmo xeito que esas bolas ao ser pisadas soltan esporas, as persoas bibliotequeiras ao morrer soltamos libros. E do mesmo xeito que só una minúscula parte desas esporas xermolan, só unha minúscula parte deses libros acaban en mans doutra persoa. A maior parte das esporas dos fungos e dos libros liberados ao morrer acaban no mesmo sitio: o po.
Isto, aínda que sexa obvio, pódese aplicar realmente ao conxunto das cousas materiais que posuímos: ao morrer, canto máis teñamos acumulado en vida, máis marrón lles deixamos ao nosos supervivintes, e máis cousas se van converter en lixo, por moito valor que teñan [6].
V
O outro día outra amiga (do mesmo grupo) contounos que a súa nai pasáralle unha colcha vella, feita a man pola avoa, preciosa e pesada (a colcha, non a avoa). O problema: a miña amiga non a quere *usar* para nada por diversos motivos. Incluso obviando o valor emocional (que penso que non ten para a miña amiga), a cousa é: é unha peza artesá dun gran mérito. Custou moito facela!
Isto fíxome pensar que os obxectos como este, inútiles xa para nós e de pouco valor de mercado, pero de gran mérito, ou e gran valor sentimental, son como maldicións: se non te libras del, é dicir, lle atopas un novo lugar no mundo, cousa que é difícil, acabarás sufrindo un mal, que ou ben é cargar co bulto inútil na casa para sempre, ou ben ter a culpa de que esa cousa de gran mérito (de gran valor para ti ou para persoas importantes para ti) se perda para sempre, convertida en lixo nalgún vertedoiro ou, con sorte, de novo en material aproveitable, vía reciclaxe. Igual que coas maldicións, tamén podes desfacerte dela pasándolla a alguén, unha persoa ou ben desprevenida, ou ben especialmente vulnerable a maldición («Non podo permitir que algo tan valioso vaia ao lixo!»), ou ben interesada de veras no obxecto, cousa que neutraliza temporalmente a maldición, pero que, cando o interese desapareza, terá o mesmo problema, e, cando morra, pasaralle a maldición a outra persoa máis.
*
En definitiva: non teñades cousas materiais, rapazada [7]. Son unha maldición.
* * *
**NOTAS**
[1] ↑ O libro en cuestión é un exemplar vello de «El verano del pequeño San John» [8], de John Crowley, unha novela inglesa de ciencia-ficción de 1979. Interésame pola súa antiguidade, a súa relativa pouca fama (aínda que no seu momento gañou premios), e por unha sinopse que lin. Creo que, fóra do fan vello do fantástico que hai por aquí e (sobre todo) en UK, xa non é moi coñecida.
[2] ↑ Preguntei na biblioteca: non sabían nada. Non eran moitas cousas, pero… *Todo*? Intentarei pensar ben, pero… En fin.
[3] ↑ Este texto é, de feito, unha case transcripción desa conversa por chat.
[4] ↑ Digo «espero» porque non é algo no que estea triunfando actualmente, a verdade. É maís un desexo de mellora persoal que outra cousa.
[5] ↑ Veo que se chaman tamén «fungos de sapo» ou «bufos de vella».
[6] ↑ Sempre pode venderse, si, pero, con enxovais de gran tamaño (moitos obxectos) e un límite de tempo (p. e.: hai que vender a casa xa), isto convírtese nunha tarefa inasumible para a maioría das persoas. Queda a opción, se o enxoval é valioso, de recurrir a un negocio de antigüidades: estas empresas teñen almacéns, así que non teñen os mesmos límites de tempo, e a xente literalmente búscaas para mercar cousas. Neses casos de enxovais valiosos, non é raro que os anticuarios compren o lote, por grandes que sexa, e xa logo só teñen que esperar a que apareza algunha persoa interesada. Liquidar o enxoval pasa a ter un custe aceptable, así que case todo o ingreso é beneficio.
[7] ↑ O bo do meu desexo de ir tendo menos libros e obxectos en xeral (e de non poder telos, sexamos honestos) é que quen me suceda non terá problema con isto. Lol.
[8] ↑ O título orixinal, por certo, é «Engine Summer». A tradución, como sinalou a miña parella, é bastante peculiar. Creo que nestes casos deberíamos falar case que dunha retitulación, non?
__________ https://viriatovaldes.fala.gal/2025/11/28/libros-usados-bibliotecas-e-peidos-de-lobo/
