Sander Zurhake (@zurhake.bsky.social)

150 duizend extra hiv-doden in Afrika verwacht na stop hulp uit VS Het opschorten van Amerikaanse hulpgelden voor behandelingen van hivpatinten zal de komende vijf jaar leiden tot ongeveer 150.000 extra doden in SubSaharaAfrika. Dat blijkt uit een studie van het Erasmus MC, dat is uitgevoerd in samenwerking met universiteiten uit de VS, Europa en Afrika.ppDe bevindingen zijn vandaag gepubliceerd in het vakblad eClinicalMedicine, onderdeel van het gerenommeerde wetenschappelijke blad The Lancet.ppDe onderzoekers hebben betrouwbare en veelgebruikte modellen voor hivsterftecijfers in Afrika gebruikt om te voorspellen hoeveel te voorkomen sterfgevallen en nieuwe infecties realistisch zullen zijn als gevolg van het ontbreken van Amerikaanse hulp.ppDeze modellen zijn gebaseerd op gedetailleerde publieke gezondheidsgegevens van Ethiopi, Kenia, Malawi, ZuidAfrika, Tanzania, Zambia en Zimbabwe. Onderdeel van die gegevens is inzicht in de toegankelijkheid tot hivzorg, waarin patinten medicatie krijgen zodat hun immuunsysteem blijvend beschermd wordt en ze anderen niet meer kunnen infecteren.ph2Kaartenhuish2pDeze zorg is door de bezuiniging van president Trump als een kaartenhuis in elkaar gestort omdat die grotendeels op de VS leunt sinds president George W. Bush in 2003 het Presidents Emergency Plan For AIDS Relief PEPFAR lanceerde. De VS besteedde dankzij dit initiatief 120 miljard dollar aan de bestrijding van hiv in Afrika. Het programma is een van de succesvolste gezondheidsprogrammas ooit. In twintig jaar zijn 25 miljoen levens gered.ppToch heeft Trump deze hulp al 90 dagen gestopt. De schade voor veel patinten is nu al onherstelbaar, zegt Jan Hontelez, onderzoeksleider van het Erasmus MC. Hulpverleners in Afrika zijn ontslagen en daarmee is het zorgsysteem grotendeels afgebroken en krijgen mensen geen behandeling.ppOok als het programma wordt hervat zal het twee jaar duren om de zorg op het oude niveau te krijgen. Hontelez: In die tijd kan het immuunsysteem van mensen die net begonnen waren aan hun behandeling, of op het punt stonden om te beginnen, onherstelbaar worden aangetast waardoor ze zullen overlijden. Onnodig dus.ppBekeken vanuit het scenario van een stopzetting van zorg voor 90 dagen komt het voorspellingsmodel op een toename aan sterfgevallen in de zeven onderzochte landen van 60 tot 74 duizend mensen. Deze landen zijn goed voor de helft van SubSaharaAfrika. De onderzoekers vermoeden daarom dat het aantal extra doden in dit deel van het continent kan oplopen tot 150.000.ppEn dat is een conservatieve schatting, zegt Hontelez. Het is onduidelijk of PEPFAR wordt hervat. Zo niet, dan zal het aantal sterfgevallen nog veel hoger zijn.ph2Onderzoek waar de hele wereld baat bij heeft ondermijndh2pNiet alleen behandelzorg wordt effectief afgebroken. Ook baanbrekend onderzoek wordt ondermijnd. In ZuidAfrika lopen trials behandelingen in het kader van onderzoek naar vaccins en betere medicatie van hiv en tuberculose, een infectieziekte die mensen met hiv sneller krijgen en zeer dodelijk is.ppArts Ian Sanne doet bij de Aids Clinical Trials Group al twintig jaar onderzoek. Het Amerikaanse National Institutes of Health trok op bevel van Trump het onderzoeksgeld in. Veertig procent van zijn budget. Dat is niet alleen slecht voor onderzoek, maar ook niet ethisch naar de patinten toe, zegt hij in zijn dokterskamer. We kunnen de klinische studies waar ze aan meedoen en dus hun behandeling, niet zomaar stopzetten.ppVierduizend patinten deden de afgelopen decennia mee aan zijn onderzoek. Dit is geen ontwikkelingshulp, benadrukt hij. Dit is onderzoek waar de hele wereld baat bij heeft. Infectieziektes kennen geen grenzen. In Europa zien we dat tuberculose weer toeneemt, dan wil je dat toch zo goed mogelijk kunnen behandelen We stellen nu uit om te onderzoeken wat wel en niet werkt. Wij zijn vaak de laatste stap voordat medicatie beschikbaar komt.ppHij vreest dat jarenlange opgebouwde kennis verloren gaat. ZuidAfrika heeft hoogstaande onderzoeksfaciliteiten en laboratoria omdat er ruim 8 miljoen hivgenfecteerden in het land leven. Dat staat nu op het spel.ph2Kans op hivvaccin vervliegth2pIn een van die laboratoria van de Wits Universiteit staat professor en viroloog Penny Moore, een ervaren wetenschapper die al 23 jaar werkt aan een hivvaccin. En we zijn nog nooit zo ver geweest in het vinden van een preventie voor hiv. Maar ook zij raakte het grootste deel van haar financiering kwijt. Ze heeft tranen in haar ogen. Voor ons is dit persoonlijk, want het zijn familieleden en vrienden die besmet zijn, en kunnen overlijden.ppMoore begrijpt niets van de besluiten. We hebben het over wereldwijde problemen. Er zijn ook Amerikanen die besmet zijn, die kunnen profiteren van ZuidAfrikaans onderzoek. We hebben in ZuidAfrika dingen ontdekt die internationale impact hebben.p https://nos.nl/l/2564904