An Fíodóir - Amhrán ón leabhar Polcaphonc Bhí Dónall ag trácht air seo ar RnaG ar ball. Fíodóir, focal Conallach ar an duán alla 🎶😁

"Nár fheicidh mé aon amharc ort fhad is a bheas cloch i gclaí nó gob ar phréachán, sruth ag reathaidh nó féar ag fás" (Teileann)

Is minic mé ag cúil-léasaíocht ar dhaoine agus piontaí á n-ól acu sa phóirse seo...tháinig an lá

Bleitheach, bleitheach g'fhear. "Fear mór rabhnáilte....cosúil le frog é, bolg ar fad é. Fear nach bhfaca a chuid ordógaí le cúig blianta roimhe sin." Nois, sin sainmhíniú 😁 (Seán Ó Cualáin, Loch Con Aortha, Iris Aniar maidin inné) www.teanglann.ie/en/fgb/bleit...

🎶Pass the poitín to the left-hand side🎶 "Bígí ag ól go bhfeicidh sibh an gloine ag 'ul tuafal, ansin glanaigí abhaile!" (Seanrá as Árainn, InaG, 1897)

🗞️ A bumper edition of the newsletter is out now, featuring Ireland's first female engineer, a missed opportunity to fly a tractor, and how an Armagh woman might use mistletoe to sort her Christmas wishlist. Also, a gift guide and more - sign up free for the next one here www.ciaraioch.com/newsletter

Geimhreadh ceoch, Earrach reoch, Samhradh grianmhar is Fómhar breá biamhar. .i. Na trí cinn tosaigh do bheith mar sin do bheir Fómhar go biamhar (Seanfhocail na Muimhneach)

🎁 Gaimchorgus 2025 🌟 The darkness outside leaves no doubt: the time has come again to brighten up the end-of-year despair by the annual 𝐹é𝓁𝒾𝓇𝑒 𝒸𝑜𝓇𝑔𝒶𝒾𝓈 𝑔𝒶𝒾𝓂𝓇𝒾𝒹 𝒾𝓈𝒾𝓃𝓉 Ṡ𝑒𝓃𝑔𝑜í𝒹𝒾𝓁𝒸 ‘Old Irish Advent Calendar’, on Bluesky (and, out of a nostalgic habit, still on Twitter). As is proper, the Advent... /1

40 euro leaids. Abair margadh maith! Bhain mé úsáid as cód a fuair mé fríd nuachtlitir @leabharbreac.bsky.social

"Ná bac lena dhul amach inniu! Ní ligfeadh sé luch as poll ná diabhal as ifreann!" — níl aon mhaith bheith ag caint faoi a dhul ag obair inniu. Tá an bháisteach an-trom. Níl a fhios agam an bhfuighinn away leis an leithscéal seo is mé ag obair ón bhaile 🤔 focloiruichadhain.ria.ie/1/?txt=luch+...

Bólaer Baudelaire Bóidhléir Bód Léir Bódailéir Bódhlaer Bónlaer An ceann nua sin le Darach Ó Scolaí Bódléar Buaicshaothar Ghradam Uí Shuilleabháin de chuid an Oireachtais, agus Gradam Leabhar Ficsin na Gaeilge de chuid An Post, 2025.

Mar a dúirt mé cheana maram, deir mo níon 'cut' in áit 'cat'. Ultach mná an múinteoir atá aici i mbliana. "Ach cad a deir do mhúinteoir nua?" arsa mise. "Oh she says cat in English like you," ar sí. An t-aon rud dearfach a bhain mise as seo ná gur léir nár chuala sí "cyet" mo chuid Béarla ariamh.

Uirlis nua fotheidealaithe Gaeilge forbartha ag Abair.ie le AI  

Agus d'aghaidh soir bíonn do dheasóg sa deisceart (suas). Bíonn do chiotóg ó thuaidh (síos). Síos = ó thuaidh i dtreo an dorchadais agus an fhuachta. Suas = ó dheas i dtreo an tsolais (na gréine) agus an teasa. Scríobh mé beagán fá dtaobh de in "Ar Chreag i Lár na Farraige." Cosmeolaíocht na nGael.

Tá grúpa Whatsapp. na dtuistí ag dul ar mire fá láthair. Ní thuigeann aon duine cad atá le déanamh 😭 Níl é in bán ná lón...sin a bhí I gceist roimhe seo creidim 😅

Agus mé ag póirseáil focla a thoisíonn le h... Tá haghdáir mar intriacht ag an Duinníneach. Ó hi there an EN b'fhéidir. Tá haghdar sna Déise le capall a thionáint Ach má tá tú chun é a rá, mholfainn an leagan leis 'r' caol agus an á 😎

Tá Dónall RnaG an-cheanúil ar 'as pabhar', rud a shamhlaigh mé leis na Conallaigh. Ach chonaic mé go mbíonn/mbíodh sé sna Déise agus cupla ciall leis Thar barr Faigheann siad [seandaoine] ceart as pabhar ann Dona Fuair sí haidhleo [titim] as pabhar .... ... Pabhar an lae = solas an lae in FGB 😎

Scéal faoi fhoghlaim an Bhéarla ar an Saol ó Dheas ansin 😁 Bhí seanbhean ann gan aon EN aici. Mhúin fear é di: Abair 'narrative' is tú ag trácht ar 'tale'; 'extinguish' in áit 'put out'. Léim an cat ar an tábla: "Catch the cat by the narrative in ainm an diabhail and extinguish him out the door!"

Airstrikes don’t “test” a ceasefire. They break a ceasefire. Language isn’t that hard, media. Neither is professionalism and bravery.

Sámh Dá Éan

Seán Ó Donnabháin ag tuairimiú faoin ainm Loch na Séad 🤝 Mise ag léamh na leabharthaí Béarla sin faoin Ghaeilge www.logainm.ie/ga/1165008

GRMA as seo a Áine, tá n ceart agad go bhfuil neart taighde e dhíth nó is iomaí barúil a tchím ó mhuintir Bhaile Átha Cliath fá mheon na sé gcondae agus go háirid meon na bprotastúnach (mo mhuintir féin) ar an cheist gí nár chaith siad lá i mBéal Feirste! Caithfear an chosmhuintir a chur i lár báire

"An mbeidh gloine fíona agat?" Mise: "Chan go fóill." *Amhrán na Scadán ar an TV* Mise: "Tabhair domh an buidéal."

"Déarfá liom é, nach ndéarfá? An bhfuil mé rómhór don chraobh seo?"

Meabhrúchán: Is fearr Gaeilge spraíúil ná Béarla ríúil

"Tá an Ghaeilge cool anois." An Ghaeilge: "Tháinig mise amach na blianta ó shin a ghrá" (Chuala mé an t-amhrán le Diana Ross nuair a léigh mé an píosa thíos i dtoiseach 😄) focloiruichadhain.ria.ie/1/tar-amach/

Toibreacha Chú Mhaighe - Áit spéisiúil, thugadh seanmháthair mo mhná í ann is í óg. Seans gurb é sin an chúis a chuireann sé suas le mo chaitheamh aimsire! nóta suimiúil ar @placenamesni.bsky.social Ballyquintin atá ar an bf, samhlaíodh Cú Mhaighe le Quintin...ach tá sé níos casta ná sin is cosúil!

Tá mé conáilte a mhac! www.teanglann.ie/ga/fgb/con%c...

Colún an lae inniu m.independent.ie/seachtain/ai...

Beidh iomaíocht ghéar idir Dunnes agus Lidl i mbliana @duinedeas.bsky.social

Lascaine 50% ar gach leabhar dóibh siúd atá cláraithe le Nuachtlitir Leabhar Breac roimh 17 Nollaig. Cláraigh linn inniu! leabharbreac.com/shop/leabhai...

Mallachtaí na Gaeilge: "Go n-ithe an cat thú, is go n-ithe an diabhal an cat!" Bagairtí na Gaeilge: "Cute. ...." focloiruichadhain.ria.ie/0/fead%C3%A1n/

Truffle Shuffle, leann dubh seacláide nua ó Wicklow Wolf i gcomhar le Butlers. Milis mar a bhíos a leithéid ach an-deas. Beidh cúpla ceann sa chuisneoir don Nollaig. Is maith iad WW, bíonn beoracha deasa suimiúla acu i gcónaí.

"Ní liomsa inslin, is leis an tsaol mhór í," arsa Frederick Banting agus é ag iarraidh go mbeadh sí ar fáil do chách. Rugadh é ar an lá seo in 1891.

Sir Frederick Banting wasn't just the co-discover of insulin. He was the youngest recipient of the Nobel prize in Physiology or Medicine, an accomplished artist, and a decorated war hero. This is the story of one of the greatest Canadians. 🧵 1/12

An galar craosach ceann de na hainmneacha dúchasacha a bhí ar an diaibéiteas toisc go mbíonn íota tarta agus ocras aisteach ar dhuine. Is é an tart ceann de na comharthaí is suntasaí. Féar gortach luaite mar ainm eile ag an Duinníneach - ocras a bhuaileann daoine mar gheall ar phoc sí

‘Deireadh ré na Gaeltachta ag bagairt, sin an fhadhb nach dtuigeann an Rialtas’

Smaoitím ar an iontráil seo ag an Duinníneach ó am go chéile Meann stuttering; surname Minn (Kuno Meyer found a large percentage of stutterers amongst people of this name in Liverpool) Níl a fhios agam an cumarsáid phearsanta a bhí i gceist nó an rabh rud éigin foilsithe ag Meyer 🤔 dil.ie/31960

Mallacht an lae* as Teileann "Bás bíodhgamhar** go bhfaghaidh tú ar bharr píce oíche gaoithe móire le splancacha mire agus toirneach gan taiséadach."*** *Ní bheidh mallachtaí á scaipeadh gach lá **bás tobann: "éag de bhíodhg" suddden death (Duinn.); pron. bíogúr ***go rabh lá maith agaibh ar fad!

Níl a fhios agam ach ní dóigh liom go dtaitníonn 'layering' leis na Gaeil cibé ar bith bústa, duine a mbeadh an iomarca éadaigh air folach, tá sé ina fholach inniu, tá go leor leor éadaigh air Sniotar ... A shniotair na bpucaí! - le duine fuar a mbeadh go leor éadaigh air

Bunaithe ar na pics ar fad ón Oireachtas glacaim leis go bhfuair na Gaeil ar fad cuireadh chuig cóisir oirnithe Catherine Connolly aréir is sin an fáth go bhfuil an áit seo chomh ciúin sin inniu 😵‍💫😄

Roinnt mallachtaí as Réilthíní Óir agus ceann nach rabh agam cheana, "Casachtach fiacal ort!" Níl a fhios cad go díreach atá i gceist ach is maith liom é

"Ní ceachtar acu sin atá ionamsa ach diabhal bocht d'fhear tuaithe nach ndeachaigh míle thar chac bó riamh, thar soir i gCreagán Mháire Úna gach uile oíche ó thagadh nádúr san uair san Earrach nó go dtéadh an coileach sa bpota faoi Fhéil Mártan." Píosa deas ó Seanchas Thomáis Laighléis

Catherine Connolly’s inaugural speech spoke of inclusivity - but what of those of us with only the cúpla focal, destined for the Gael-gulags? My latest in The Sunday Times.

‘Ligimis don Ghaeilge bláthú’ -Catherine Connolly insealbhaithe mar an deichiú huachtarán ar Éirinn

Beidh an Ghaeilge faoi mheas mhór In Áth Cliath na bhfleasc bhfíonól 👀

Connachtaigh/Muimhnigh srl: "Tá sibh go breá, sabhnd laidhc. Ach bíonn sibh i mbun fáistine agus orthaí agus eile. Tá rud éigin fúibh nach bhfuil i gceart. 'dtuigeann sibh?" Ultaigh: "Eh, bhfuil sibhse ag doirteadh fola thart fán teach??" #OícheFhéileMáirtín

Tobar Phádraig, Ard Dreas Uacht., Teach Srafáin, Co. Chill Dara Bhí sé ag cur thar maoil is mé ann ar ball. Áit dheas shuaimhneach. Suíomh: www.logainm.ie/ga/25299