Het kabinet schroeft de vrijwillige bijdrage van Nederland aan de Europese ruimtevaart terug met 25 procent. De sector is bang dat delen van Estec, het prestigieuze technologiecentrum, uit Noordwijk zullen vertrekken. '‘Dit is heel slecht gevallen bij ESA.' Bericht voor @volkskrant.nl:

Gejuich onder ufo-volgers: wetenschappers hebben twee vakartikelen gepubliceerd die de conclusie lijken te ondersteunen dat onze planeet halverwege vorige eeuw is bezocht door onbekende, glanzende objecten. Anderen reageren terughoudend. ‘Ik wil meer bewijs zien’. Bericht voor @volkskrant.nl:

Blijft bizar, de duizelingwekkende snelheid waarmee SpaceX de lage aardbaan vult met satellieten. Gisteren tienduizendste Starlink in de ruimte afgeleverd (niet allemaal nog actief). Zo'n twee derde(!) van alle satellieten in een baan rond de aarde is nu van Elon Musk. Voor @volkskrant.nl:

Bevindt het gehele heelal bevindt zich in het binnenste van een zwart gat? ‘Dit biedt een nieuw perspectief op onze plek in de kosmos', zegt de ene expert. 'Vooral wishful thinking', oordeelt een ander. Maar fascinerend is het sowieso. Achtergrondverhaal voor @volkskrant.nl:

Geen geld steken in armoedebestrijding in het heden, maar in AI en ruimtevaart voor de vele mensen van straks. Dat dicteert het langetermijnisme. ‘Dit is extreem problematisch.’ Met collega @laurensvhg.bsky.social nam ik een deep dive in het futuristische spreadsheetmoralisme van de techbro's:

Een paar dagen geleden sprak ik @georgevanhal.bsky.social van de Volkskrant hierover. De VS doet het zichzelf helaas aan.

Achtergrondverhaal voor @volkskrant.nl:

Met behulp van rimpelingen in ruimte en tijd – zogeheten zwaartekrachtsgolven – hebben onderzoekers eindelijk Stephen Hawkings idee over zwarte gaten bevestigd. ‘Dit is hoopgevend.’ Bericht voor @volkskrant.nl:

Kaartprojecties kunnen het denken beïnvloeden en op de meestgebruikte wereldkaart wordt Afrika veel te klein afgebeeld. De Afrikaanse Unie schaart zich daarom achter een campagne voor een ‘eerlijker’ kaart. Hoe maak je die? Verhaal voor @volkskrant.nl, met mooie graphics van collega Stefan Pullen:

Collega @laurensvhg.bsky.social en ik schoven aan bij @volkskrant.nl podcast Elke Dag. Over de techbro's, het opmerkelijke auto-ongeluk (jaren terug) van Musk en Peter Thiel, en de grote invloed van de bro's op o.m. Trumps migratiebeleid. Luister 'm hier (of waar je 't liefst podcasts luistert):

Ik zocht in Google een ouder stuk van mezelf (mede) over de Hubble constante. De AI van Google promoveerde me daarop tot een bekende Nederlandse astronoom én verklaarde me meteen maar dood. Tsja. #vertrouwnooitzomaareenAI

Twee bijzondere ruimtesondes – één Europees, één Amerikaans – cirkelen om de zon. Hebben deze prestigieuze onderzoeksmissies al geholpen om de vier grootste vragen over de zon te beantwoorden? ‘We maken echt sprongen.’ Achtergrondverhaal voor @volkskrant.nl:

Voor het eerst hebben astronomen de ‘uienringstructuur’ waargenomen van verschillende elementen zoals die ontstaan in zware sterren aan het einde van hun leven. Dat schrijven astronomen woensdagmiddag in het vakblad Nature. Bericht voor @volkskrant.nl:

Bestsellerauteur organiseert schrijfwedstrijd tussen mens en AI, baalt van de uitslag. Door collega @laurensvhg.bsky.social:

Bizar: AI scoort beter dan menselijke auteurs in dit niet-wetenschappelijke experiment met ultrakorte fantasy-verhalen door auteur Mark Lawrence. Doe de test voordat je de uitslag bekijkt! Ik had de helft goed, niet beter dan geluk. 'I hate that AI can do this', schrijft Lawrence.

Lang worstelde sterrenkundige Margot Brouwer (35) met angst voor de dood. Opgevoed als christen en opgeleid als wetenschapper, ontstond zo een unieke levensfilosofie die troost en hoop bood. ‘Dit idee is voor mij enorm geruststellend.’ Voor @volkskrant.nl sprak ik Brouwer daar uitgebreid over:

Ik kocht onlangs bordspel 'Final Girl', geïnspireerd door de bekende horrortrope uit Hollywood. Maar wat zegt dit archetype eigenlijk over filmkijkers, en over de maatschappij? 'Is dit dan het patriarchaat in een doosje?' Ik vroeg het o.m. aan kenners @danhf.bsky.social & @lauraodbeke.bsky.social:

stukkie over WeTransfer. www.volkskrant.nl/tech/grote-b... Opvallend: het bedrijf paste zijn voorwaarden zojuist weer aan. Maar nog steeds geef je als gebruiker totale toestemming om alle inhoud te gebruiken.

Inmiddels heeft Wetransfer na alle ophef vandaag nieuwe, wat vager geformuleerde gebruiksvoorwaarden gepubliceerd, waarin ze - deels? misschien? een beetje? - lijken terug te krabbelen. Voor wie het nog snapt: wetransfer.com/nl-NL/explor... Hoe dan ook blijf ik voorlopig bij ze uit de buurt.

Ondrive: "We don’t claim ownership of Your Content." iCloud: "Apple does not claim ownership [...]" Google: "Uw content blijft van u," Dropbox: "Jouw spullen zijn van jou. Deze Voorwaarden geven ons geen enkel recht op Jouw spullen," ... de voorwaarden van Wetransfer zijn echt een uitzondering.

Wetransfer 2021: geen zorgen, wij blijven met onze tengels af van alles dat je via ons verstuurt Wetransfer 2025: HAHAHA! ALLES IS NU VAN ONS! VAN ONS! VOOR EEUWIG! BEGRIJP JE??!!1 (Protip: gebruik nooit meer Wetransfer). Uit: wetransfer.com/nl-NL/explor..., tip van @jellevantol.bsky.social

Niet alleen aan de grens, maar zelfs in de computers van activisten faciliteren techbedrijven het extreme migratiebeleid van de regering-Trump. Nu Elon Musk is vertrokken, bouwen andere techmiljardairs rustig verder richting dystopische toekomst. Met @laurensvhg.bsky.social voor @volkskrant.nl:

De regering-Trump halveert het wetenschapsbudget van de Nasa. Daaruit wordt alles van ruimtetelescoop James Webb tot de robotwagentjes op planeet Mars betaald. Ook Europese projecten worden hard geraakt. ‘Een drama van ongekende omvang.’ Voor @volkskrant.nl inventariseerde ik de verwachte impact:

Het Japanse ispace hoopt vanavond lander ‘Resilience’ en wagentje ‘Tenacious’ zachtjes op de maan te ploffen. Dat zoiets niet gemakkelijk is, weet het bedrijf inmiddels: twee jaar geleden mislukte een eerste poging, kort voor de landing. Bericht voor @volkskrant.nl:

Verhaal hoor, van collega @thomasrueb.bsky.social #leestip In Trumps detentiecentra voor migranten is pers zéér onwelkom, maar de Volkskrant weet binnen te komen: ‘Zorg dat hij oprot’

Het is een vraag waarop je het antwoord nooit kunt bevestigen: wat bevindt zich binnen in een zwart gat? Via een omweg proberen fysici nu te spieken. Wat ze zien, kan weleens volstrekt anders zijn dan de theorieboeken voorspellen. Verhaal voor @volkskrant.nl:

In Japan hebben fysici voor het eerst direct gemeten hoe een krachtige toef gammastraling zich vrijmaakte uit een bliksemschicht. Die meting onthult de oorsprong van de aardse gammastralen die wetenschappers al sinds de jaren negentig in de atmosfeer zien opduiken. Bericht voor @volkskrant.nl:

Raak wel, deze:

Het moment dat het heelal sterft, komt een stuk sneller dan gedacht. Nederlandse astronomen laten deze week zien dat het kosmisch doek al zo’n googolquinquagintacentiljoen jaar (een 1 met duizend nullen) eerder valt dan gedacht. Bericht voor @volkskrant.nl:

Manipulatief en kwaadaardig

Een tijdmachine voor mensen maak je er nog niet mee, maar voor deeltjes is reizen door de tijd misschien wél mogelijk. Sterker nog: recente natuurkunde-experimenten suggereren zelfs dat de kleinste bouwsteentjes van alles om ons heen dat allang doen. Achtergrondverhaal voor @volkskrant.nl:

Fysici bij natuurkunde-instituut Cern in Genève hebben een lang vervlogen droom van alchemisten waargemaakt: ze produceerden goud uit lood door met hoge snelheid atoomkernen op elkaar te knallen. (Maar rijk zullen ze er niet van worden). Bericht voor @volkskrant.nl:

"Andor is niet alleen Star Wars op z’n allerbest, het is televisie op z’n allerbest." Fijne recensie van Andor seizoen twee door collega @alexmazereeuw.bsky.social: www.volkskrant.nl/cultuur-medi...

Een ruim 50 jaar oude mislukte Venusverkenner van de Sovjet-Unie knalt deze week met het tempo van een hogesnelheidstrein op de aarde. 'Er is geen reden voor hele grote zorgen, maar je krijgt dit ding liever niet op je hoofd.’ Bericht voor @volkskrant.nl:

De toonaangevende afdeling aardwetenschappen aan de Vrije Universiteit dreigt te verdwijnen. 'Dit is buitenproportioneel en onverstandig', zeggen ook buitenstaanders, maar de universiteit lijkt onvermurwbaar. Voor @volkskrant.nl ging ik langs bij de afdeling, waar onbegrip en verdriet overheersen:

Deze wetenschapper haalt drinkwater uit kurkdroge lucht: ‘Iedereen kan straks voor zijn eigen water zorgen’. M'n interview met chemicus Omar Yaghi voor @volkskrant.nl:

Van de New York Times tot het NOS journaal ging het vannacht en vanmorgen rond, het bericht dat wetenschappers 'het sterktste bewijs voor buitenaards leven hebben gevonden'. Zou het echt? Andere experts zijn zeer kritisch. ‘Dit is onverantwoordelijke onzin die het vak schade zal berokkenen’.

Aankomend Nasa-directeur Jared Isaacman heeft tijdens zijn benoemingshoorzitting bij het Amerikaanse Congres gesteld dat Nasa ‘parallel naar de maan en naar Mars kan gaan om het vrijwel onmogelijke te presteren’. Bericht voor @volkskrant.nl: www.volkskrant.nl/wetenschap/n...

Sciencefiction die bedoeld is als waarschuwing voor de mensheid, wordt door techbros als Musk juist omarmd als inspiratie. Fascinerende analyse van @laurensvhg.bsky.social & @georgevanhal.bsky.social. (Vraag die bij me opkwam: is er aan @georgevanhal.bsky.social een techmiljardair verloren gegaan?)

‘Dat de wetenschap in de VS onder vuur ligt, vormt een bedreiging voor onze veiligheid’. Mijn interview met Robbert Dijkgraaf voor @volkskrant.nl:

Nu al online, morgen in de krant: de deepdive die @laurensvhg.bsky.social en ik namen in de wereld van de techbro's, hun voorliefde voor sciencefiction, de techoptimistische filosofieën die ze daarop baseren en de twijfelachtige invloed die dat nu al heeft op de echte wereld. Hier te lezen!

Beruchte ruimterots zal aarde niet raken, maar misschien wel de maan – tot vreugde van astronomen. Bericht voor @volkskrant.nl: www.volkskrant.nl/wetenschap/b...

Inmiddels trouwens uitgesteld tot morgen (vrijdag), deze lancering.

Europa lanceert vanaf eigen bodem: commerciële testraket vertrekt donderdag vanuit Noorwegen. (En succes of niet, zo'n raket tussen de besneeuwde bergen levert op z'n minst een gaaf plaatje op 😉) M' bericht voor @volkskrant.nl:

Nasa schrapt ruim 400 miljoen dollar én plannen voor eerste vrouw en persoon van kleur op de maan. Bericht voor @volkskrant.nl www.volkskrant.nl/wetenschap/n...

Na ruim negen maanden in plaats van de geplande acht dagen zullen Suni Williams en Butch Wilmore dinsdag de ruimte weer verruilen voor onze planeet. Het eind van een slepende saga waar zelfs president Trump zich mee ging bemoeien. Voor @volkskrant.nl:

Nederland dient samen met zeven andere landen klacht in bij VN: Rusland verstoort satellieten. Bericht voor @volkskrant.nl:

Op zaterdag 7 juni sta ik op het podium in een van de tenten van het Nerdland festival in België, en vertel over sciencefiction en wetenschap. Het hele festival is van vrijdag t/m maandag en heeft een waanzinnig leuk en interessant programma. Meer info bij hen op de site!

Van onbegrepen continenten op duizenden kilometers diepte tot de onverwachte draaisnelheid van de gestolde aardkern: het binnenste van onze planeet kent een rijk repertoire van wetenschappelijke mysteries waar onderzoekers nu langzaam de vinger achter beginnen te krijgen. Voor @volkskrant.nl:

Oekraïne is voor zijn oorlogsvoering sterk afhankelijk van de Starlink-satellieten. De EU is daarom in gesprek gegaan met het Franse Eutelsat, dat honderden satellieten in een baan rond de aarde heeft. Die zouden Europa op termijn onafhankelijk moeten maken van Elon Musk. Verhaal voor @volkskrant.nl