Van Ronald Plasterk tot Leo Kouwenhoven: ook hoog in de wetenschappelijke boom worden wetenschappelijke artikelen teruggetrokken. @stanvanpelt.bsky.social beveelt aan om een pro-actieve inspectie in te richten die steekproefsgewijs wetenschappelijke publicaties controleert.

"‘Niets is waar en alles is mogelijk’”, autocratische bewegingen in de EU creëren chaos en ondermijnen zo de democratie en universiteiten, waarschuwt Mieke Verloo in Brussel. “Als mensen niet meer weten wat waar is, of iets echt tegen de regels ingaat of niet, dan komt ook niemand meer in actie.”

Het hoger onderwijs zal teruggaan naar het mondelinge en handgeschreven tentamen, en de begeleiding van scripties zal intensiever worden, met meer momenten van feedback en beoordeling. Zo voorspelt @rensbod.bsky.social, hoogleraar aan de UvA.

Een “lasagne van diploma’s”, dat lijkt het lot van de Europese graad te zijn, zo beschreef Andries Verspeeten (Universiteit Gent) de wirwar aan regels en procedures die nog altijd in de weg staan van een écht gezamenlijk Europees diploma. Toch overheerst in Brussel een gevoel van vooruitgang.

Alle docenten aan de Universiteit Maastricht moeten de Nederlandse taal op basisniveau beheersen om zo de band met de regio te versterken en studenten te stimuleren hier te blijven werken. De implementatie van dit beleid stagneert echter, mede door de kabinetsbezuinigingen.

"Wij willen die extreme standpunten, aan welke kant van het politieke spectrum ze ook zitten, er niet van weerhouden om geuit te worden." Zo reageerde rector Wilco Hazeleger van de Universiteit Utrecht op verwijten over het uitnodigen van Thierry Baudet voor een politiek verkiezingsdebat op de UU.

De Nederlandse hogescholen staan op het punt de zo gewenste wettelijke verankering van het Professional Doctarate gedaan te krijgen. Internationale erkenning van de kwalificatie blijkt echter een groot struikelblok.

Het hoger onderwijs kan even opgelucht ademhalen nu D66, naast de PVV, de grootste partij van Nederland is geworden. D66 heeft immers onlangs beloofd dat er onder geen beding zal worden bezuinigd op onderwijs in een kabinet waarvan de partij deel uitmaakt.

De Rijksuniversiteit Groningen wil het voortouw nemen in onafhankelijkheid van Amerikaanse technologiebedrijven. Dat vertelde RUG-decaan @casperalbers.nl bij de aftrap van het Nationale Open Science Festival 2025 in Groningen. www.scienceguide.nl/2025/10/rijk...

Geef jonge onderzoekers meer invloed in Europese onderzoeksprojecten, en de hele wetenschap wordt er beter van.

De werkdruk aan universiteiten en hogescholen behoort tot de hoogste binnen de publieke sector, blijkt uit nieuw onderzoek. Bovendien rapporteert het wetenschappelijk onderwijs van alle onderzochte sectoren de hoogste mate van ervaren discriminatie vanwege huidskleur.

De Amerikaanse staat Florida heeft een boycot tegen zeven Nederlandse universiteiten ingesteld, iets waartoe de Maastrichtse UHD Amanda Kluveld heeft opgeroepen. VVD-Kamerlid Queeny Rajkowski kijkt met zorg naar deze ontwikkelingen en hoopt dat Moes diplomatiek ingrijpt.

De Tweede Kamer heeft donderdag in overweldigende meerderheid een motie verworpen die opriep tot een algehele academische boycot tegen Israël. De motie was ingediend naar aanleiding van de onthullingen over de samenwerking tussen de TU Eindhoven, de RUG en een Israëlische militair.

De Eerste Kamer heeft dinsdag scherpe kritiek geuit op de bezuinigingen van het demissionaire kabinet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek.

Meer geld voor onderwijs en wetenschap is volgens @lisawesterveld.bsky.social de enige manier om innovatie, zorg en kansengelijkheid overeind te houden. Minister Moes van de BBB ziet dat anders: wie blijft “uitgeven zoals Frankrijk”, “dondert om als samenleving”.

Waar GroenLinks-PvdA, D66 en JA21 fors willen onderzoek en onderwijs, zetten de VVD, het CDA en de BBB in op het beperken van de instroom van internationale studenten. Volt schrapt de basisbeurs voor het overgrote deel van de studenten, blijkt uit de doorrekening van verkiezingsprogramma’s.

De VVD kreeg het woensdagavond zwaar te verduren tijdens het verkiezingsdebat aan de Vrije Universiteit. Kamerlid Queeny Rajkowski moest zich verdedigen tegen felle kritiek op de langstudeerboete en het beteugelen van de studiekeuze. Linkse partijen riepen juist op tot investeringen in studenten.

De helft van de Europeanen vindt dat medewerkers van uiteenlopende publieke instellingen politiek gekleurd zijn. Wetenschappers komen hier het minst slecht vanaf: zo’n 60% van de Europeanen vindt wetenschappers niet politiek vooringenomen, blijkt uit onderzoek in Nederland en vier andere landen.

Minister Moes wist ternauwernood te voorkomen dat hij naar huis werd gestuurd. Dat een motie niet altijd wordt uitgevoerd, is op zichzelf niet ongebruikelijk. Maar een aangenomen amendement weigeren uit te voeren is uitzonderlijk, en dat accepteerde de Kamer niet.

Minister Moes voelt er niets voor om de regering-Trump aan te spreken op de verslechterende staat van de academische vrijheid in de Verenigde Staten. Ook wil hij nu nog niet dat universiteiten harder optreden tegen hoogleraren met nevenfuncties bij fiscale adviesbureaus of advocatenkantoren.

De Nederlandse wetenschap krijgt vanaf 2026 een vernieuwde gedragscode die hogescholen en universiteiten veel nadrukkelijker verantwoordelijk maken voor een gezonde onderzoekscultuur.

De PVV, VVD en BBB hebben minister Moes opgeroepen om in te grijpen bij de Radboud Universiteit na een reeks controversiële uitlatingen van universitair docent Harry Pettit. De minister hield aanvankelijk vol dat hij zich niet wil mengen in het personeelsbeleid, maar maakte een opvallende draai.

De president van de Rekenkamer, Pieter Duisenberg, schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat hij zorgen heeft hoe OCW bezuinigt op het hoger onderwijs. De bezuinigingen zijn niet ordentelijk, waardoor het onderwijs in grote onzekerheid zit terwijl de werkdruk allengs toeneemt.

Terwijl Microsoft onlangs aankondigde dat onderwijsinstellingen op verantwoorde wijze hun AI-tool Copilot kunnen implementeren. Toont nieuw onderzoek uit Groningen dat universiteiten juist hun kernfunctie als democratische kennisinstelling in gevaar brengen door bedrijven zoals Microsoft.

Universiteiten zijn volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Amsterdam niet langer toevluchtsoorden voor kritisch denken, maar plekken van onderdrukking waar bestuurders actief uitingen van solidariteit met Palestina door studenten onderdrukken.

D66 en JA21 vroegen het kabinet in een motie om geen onomkeerbare stappen te zetten bij de geplande bezuinigingen op onderwijs en innovatie. Demissionair minister-president Schoof wees dat verzoek echter af. Het CDA, de SGP en de PVV schaarden zich achter de smalle coalitie van zijn kabinet.

Op de verjaardag van zijn invloedrijke rapport waarschuwde Mario Draghi dat de nieuwste investeringen in Horizon niet genoeg zijn. Volgens Draghi is het aangaan van gemeenschappelijke schulden, waar landen zoals Nederland fel tegen zijn, noodzakelijk voor extra investeringen in kennis en onderzoek.

De roep om een open wetenschap botst steeds vaker met zorgen over nationale veiligheid. Dat werd scherp zichtbaar tijdens de #OSFair2025 bij CERN, waar wetenschappers en beleidsmakers spraken over cyberaanvallen, inmenging van veiligheidsdiensten en politieke druk om onderzoek af te schermen.

Nederlandse studenten laten regelmatig na om alle intieme contacten te waarschuwen bij een schurftbesmetting, blijkt uit onderzoek van de GGD. Omdat het aantal schurftbesmettingen explosief toeneemt, kan overwogen worden om studenten preventief medicatie te geven, aldus de GGD.

Liveblog: Vandaag debateert de Kamer met Gouke Moes (OCW) over academische vrijheid. @lucstultiens.bsky.social van GroenLinks-PvdA pleit voor een grondwettelijke bescherming van academische vrijheid, naar Duits voorbeeld. www.scienceguide.nl/2025/09/scie...

Het kabinet heeft voormalig ASML-topman Peter Wennink benoemd tot onafhankelijk adviseur. Zijn opdracht: vertaal de aanbevelingen uit het Draghi-rapport over het Europese concurrentievermogen naar de Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven.

De HvA moet een schadevergoeding van 350.000 euro betalen aan een medewerkster wier arbeidscontract de HvA wilde ontbinden. De rechter oordeelde dat de onderwijsinstelling ernstig verwijtbaar heeft gehandeld omdat de medewerkster het slachtoffer werd van een gebrekkige ontbindingsprocedure.

Nederlandse studenten worden weggeconcurreerd binnen hun eigen technische universiteiten, terwijl bezuinigingen op innovatie en onderzoek de kennisbasis verder uithollen. De Tweede Kamer is bezorgd over de toekomst van de halfgeleiderindustrie in Nederland.

"Kunt u uitleggen hoe het samengaat dat een persoon die regenboogzebrapaden gelijkstelt aan hakenkruizen de verantwoordelijke bewindspersoon wordt voor het ministerie dat verantwoordelijk is voor emancipatie en de aanpak van discriminatie tegen lhbtqia+-personen?"

Gouke Moes, die hakenkruizen gelijkstelde aan regenboogzebrapaden als vorm van provocatie, wordt namens de BBB de nieuwe demissionaire-minister van OCW. De oppositie bereidt zich al voor op stevige confrontaties met de nieuwe minister, want onomstreden is hij allerminst.

Bij de Alternatieve Opening van het Academisch Jaar werd gewaarschuwd voor de bezuinigingen, die leiden tot hogere werkdruk en studiestress, maar ook ruimte scheppen voor toenemende invloed van de wapenindustrie. Dit wordt mede versterkt door de ondemocratische bestuursstructuur van universiteiten.

Bluesky biedt inmiddels meer diepgaande en doordachte wetenschapscommunicatie dan het Twitter van Elon Musk ooit heeft gedaan. Dat tonen onderzoekers onder andere van de @unileiden.bsky.social. Bluesky is een serieus platform voor wetenschapscommunicatie, met een hoge betrokkenheid van gebruikers.

Omdat het kabinet zelf niets heeft gedaan om de academische banden met Israël te verbreken, is de druk op universiteiten groot geworden. De RUG kan echter weinig doen om het geweld in Gaza te stoppen, geeft de Groningse bestuursvoorzitter als reden om niet de banden te verbreken.

Nu niet de VVD maar de BoerBurgerBeweging de demissionaire minister van Onderwijs mag leveren, rijst de vraag wat dat betekent voor het hoger onderwijs en de wetenschap. Het antwoord lijkt vooral te liggen in een duidelijke breuk met de koers die Eppo Bruins (NSC) tot nu toe heeft verdedigd.

Studenten die bij de Raad van State in beroep gaan tegen een besluit van hun onderwijsinstelling hebben weinig kans op succes. Van de 100 zaken vielen er 92 uit in het voordeel van de onderwijsinstelling. Dat komt deels door zwakke, futiele, vage en slecht onderbouwde argumenten van studenten.

Zowel NSC als de BBB willen de toenemende internationalisering van universiteiten en hogescholen terugdringen en onderwijs en onderzoek nauwer verbinden met Nederlandse vraagstukken. Zo blijkt uit hun verkiezingsprogramma’s. De BBB vindt ook dat onderzoeksfinancier NWO moet worden afgeschaft.

Collegegeld fors verhogen, bezuinigen op onderzoek in het vervolgonderwijs, alleen nominaal studeren nog bekostigen en de OV-kaart versoberen. Het Ministerie van Financiën geeft alvast een voorzet voor bezuinigingen op het hoger onderwijs en het mbo in de nieuwe kabinetsperiode.

“Wetenschap is geen verdienmodel en onderwijs geen exportproduct”. De SP wil daarom het collegegeld afschaffen, verplicht Nederlands invoeren bij veel opleidingen, minder internationale studenten aantrekken en meer inspraak van studenten en medewerkers om falende bestuurders te kunnen wegsturen.

Een onderzoek onder Britse China-experts onthult hoe de Chinese Communistische Partij systematisch de academische vrijheid ondermijnt. Universiteitsbestuurders werken soms actief mee, uit angst lucratieve banden met China te verliezen.

De Universiteit Maastricht wil nog nadrukkelijker Amerikaanse Big Techbedrijven inzetten om meer Nederlandse studenten aan te trekken. Een eerdere online wervingscampagne via Facebook, Google en Instagram leverde onvoldoende resultaat op.

Inperken van internationale studenten buiten tekortsectoren, terugkeer van prestatieafspraken, het beperken van studies met slechte baankansen, een kortstudeerbonus en het strafbaar stellen van het bezetten van universiteitsgebouwen. De VVD presenteert uitgebreide plannen voor het hoger onderwijs.

Wil Europa concurrerend blijven, dan moet het Europese hoger onderwijs andere studenten afleveren dan het nu doet, vindt de Europese Commissie. Veel te weinig studenten studeren af in STEM-opleidingen, en universiteiten en hogescholen leiden onvoldoende op voor de vraag van de arbeidsmarkt.

Nederland moet dringend meer investeren in onderwijs, onderzoek om de afnemende productiviteitsgroei te keren. Dat concludeert de Studiegroep Begrotingsruimte voor een nieuw kabinet. Ook benadrukt de groep dat opleidingen beter moeten aansluiten op maatschappelijk relevante beroepen.

Selectiecommissies voor PhD-posities baseren hun beslissingen regelmatig op nepotisme en epistemische vooroordelen in plaats van werkelijke kwalificaties. De selectieprocedure van promovendi doet vaak niet onder voor de methode van een ‘old boys network’.

Het CDA heeft in de Eerste Kamer een voorstel gedaan om de forse defensie-investeringen te koppelen aan het beroepsonderwijs. Ook D66 vindt dat een sterke krijgsmacht niet alleen investeringen in bommen en granaten vergt, maar ook in goed onderwijs.