Lars Frenken (@larsfrenken.bsky.social)

Kabinet houdt adviezen over veiligheid herkomstlanden asielzoekers voortaan geheim Al tientallen jaren zijn adviezen over de veiligheid in landen waar asielzoekers vandaan komen openbaar. Maar het kabinetSchoof wil ze voortaan geheim houden.ppHet is onderdeel van het pakket maatregelen waarmee dit kabinet het strengste asielbeleid ooit wil voeren. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken schreef deze week in een brief aan de Tweede Kamer dat ambtsberichten in beginsel niet meer openbaar worden gemaakt.ppHij wijst op afspraken die hierover tijdens de kabinetsformatie zijn gemaakt en die tot nu toe aan de aandacht zijn ontsnapt. Het idee van de coalitie is dat asieladvocaten en mensensmokkelaars misbruik maken van de ambtsberichten zij zouden asielzoekers hun vluchtverhaal erop laten afstemmen.ppHet nieuwe beleid is intussen al van kracht want onlangs zijn nieuwe ambtsberichten over Jemen en Eritrea niet gepubliceerd.ppVoor asielzoekers zijn ambtsberichten heel belangrijk. Het zijn ambtelijke adviezen over de veiligheid in landen van herkomst van asielzoekers. Op basis daarvan wordt besloten of ze hier al dan niet tijdelijk mogen blijven of dat ze terug moeten. De Tweede Kamer debatteert er vaak over als er nieuwe worden gepubliceerd en ze spelen een belangrijke rol in asielprocedures bij de IND en bij rechtbanken.ppBinnenkort komt er een nieuw ambtsbericht over Syri en daar wordt reikhalzend naar uitgekeken. PVVleider Wilders wil dat zoveel mogelijk Syrirs teruggestuurd worden nu dictator Assad is verdwenen, maar veel Syrische asielzoekers geloven niet dat het al veilig is in hun land, mede door recente moordpartijen daar.ph2Met stomheid geslagenh2pDeskundigen zijn verrast en verbaasd door het kabinetsbesluit. Hoogleraar migratierecht Thomas Spijkerboer zegt: Ik ben met stomheid geslagen. Ik zit sinds 1986 in het veld en al die tijd werden ambtsberichten openbaar gemaakt. Voor de vraag of mensen nu terug kunnen naar Syri of Soedan en of homoseksuelen terug kunnen naar Gambia zijn ambtsberichten beslissend.ppSpijkerboer en andere deskundigen betwijfelen of de geheimhouding overeind zal blijven bij de rechter. Rechtspraak is openbaar en rechters zullen niet accepteren dat zij over asielverzoeken moeten oordelen als asielzoekers de adviezen niet mogen kennen, voorspelt Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging van Asieladvocaten Nederland.ppAls je ambtsberichten geheim houdt ga je besluiten nemen op basis van geheime informatie en krijg je dus een soort geheim proces, waarbij de asielzoeker niet de toegang heeft tot de informatie die de minister wel heeft. Ik denk dat de rechter dat absoluut niet gaat accepteren, aldus Eikelboom.ppMyrthe Wijnkoop van Vluchtelingenwerk Nederland noemt het een onbegrijpelijk en onverstandig besluit van het kabinet en waarschuwt voor een oneerlijke rechtsgang.ph2Oppositie ktitischh2pDe regeringsfracties in de Tweede Kamer steunen het beleid ze hebben het afgesproken in het Hoofdlijnenakkoord. Oppositiepartijen reageren heel kritisch.ppKamerlid Kati Piri van GLPvdA: Dit soort besluiten hoort transparant te zijn. 70.000 Syrirs die momenteel in Nederland zitten worden op basis van een ambtsbericht wel of niet teruggestuurd. Dan moeten wij als Kamer weten wat er in dat ambtsbericht staat. Dit kan niet.ppHaar D66collega Podt: Een heel dom idee. Als je iemand terug wil sturen moet je weten of het daar veilig is. En op deze manier kunnen de Tweede Kamer en advocaten dat niet controleren. Dit zal tot veel meer procedures bij de rechter leiden. Het wordt n grote puinhoop.ppHet is overigens ook mogelijk dat belangenorganisaties of journalisten toch de inhoud van nieuwe ambtsberichten kunnen achterhalen als ze om openbaarmaking vragen via de Wet Open Overheid, de wet waarin de openbaarheid van bestuur wordt geregeld. Ook bronnen rond het kabinet houden er al rekening mee dat de geheimhouding kan stuklopen op de WOO.p https://nos.nl/l/2568133