Ötemiş Giray (@odemisgiray.bsky.social)

Üretici köylü geçinemiyor, kapılar maden şirketlerine açılıyor İkbal Ketir Eskişehir - Beylikova, Eskişehir’in doğusunda, tarım ve hayvancılığa dayalı üretimle varlığını sürdürmeye çalışan bir ilçe.2024’te nüfusu yaklaşık 5700 olan ilçe, “süt diyarı” olarak anılıyor. Geniş düzlük arazilerinde buğday, arpa, şeker pancarı ve mısır üretimi yapılıyor. İlçenin girişindeki tabelalardan biri de "süt diyarına hoş geldiniz" yazılı. Gündüz saatlerinde gittiğimiz ilçenin sokakları sessiz ancak kahvehaneler oldukça hareketli; Beylikova'da o gün ne olmuşsa bu kahvehanelerde değerlendiriliyor. Beylikovalılarla sohbetimiz yaşadıkları geçim sıkıntılarıyla başlıyor. Mevcut ekonomik şartlar altında tarım ve hayvancılık alanında üretim yapmanın zorluğundan bahseden köylüler girdi maliyetlerinin yüksekliği ve ürün karşılığının düşük olması nedeniyle zor durumda kaldıklarını vurguluyorlar: “Gübre olmuş 35 lira, bizim sattığımız buğday/arpa 12 lira. Nasıl kâr edip geçineceğiz bilmiyoruz. Tarım ve hayvancılıkla ilgilenen bir tane devlet yetkilisi yok. 1 litre sütü 15 liraya veriyoruz ama burada içtiğimiz çay 10 lira. Biz ürettiğimiz soğandan hiçbir ücret istemesek dahi İstanbul'a götürme maaliyeti 21 lira. 10 lira kendime istesem İstanbul haldeki fiyatı 31 lira oluyor.” Devletin tarım politikalarının yetersiz olduğunu belirten üretici köylüler, “Endonezya’dan gelen bir muz Anamur muzundan daha ucuza satılıyor” ifadeleriyle tepki gösteriyor. Hayvancılık alanında ise yem fiyatlarındaki artış, et ve canlı hayvan ithalatı köylülerin hayvanlarını satmasına veya kesime göndermesine sebep oldu. Beylikova Uzunburun Mahallesi muhtarı Coşkun Özkan, istihdam olmadığı için gençlerin artık Beylikova'da yaşamak istemediğini söylüyor: “Beylikova tarım ve hayvancılıkla geçinen bir yer. Gençleri Beylikova’da tutamıyoruz. İş sahası çok az. Ama bu nadir elementleri biz kendimiz çıkarıp işlersek çok iyi şeyler olur.” Özellikle süt ve yem fiyatları arasındaki uçuruma dikkat çeken Özkan ilçedeki mandıraların da üretimi azalttığını ve tarım kredi kooperatiflerinin dahi kapasite düşürdüğünü aktarıyor: “Süt şu anda 17 lira. Bir çuval yem 750 lira. Ürünlerimizi zaten istediğimiz fiyata satamıyoruz. Süt fiyatları ayaklar altında. Eskiden yoğurdunu, kaymağını, her şeyi üretiyordu. Ayran bile üretmiyor şu anda. Porsuk mandırasına şu anda dışarıdan süt geliyor. Buranın halkında yavaş yavaş köylerde hayvancılık bitti, çok azaldı. Böyle yem pahalı olunca gençlerimizin hepsi dışarı gidiyor.” Sanayi bölgesindeki yatırımın yetersizliği hayvancılık ve tarımın da bitirilmesiyle beraber köylüler maden projelerinden gelecek haberleri bekliyor. Maden sahalarının hem istihdam hem de yeniden canlanma vaadi taşıdığını düşünen köylüler beklenen NTE madenin özel sektör eliyle değil, kamu tarafından işletilmesini istiyor. “Madenle ilgili vatandaşın bilgisi yok. Satıldı mı satılmadı mı? Nasıl bir işlem yapılacak, çalışma durumu ne olacak? Çıkan madeni biz mi işleyeceğiz? Ülkemizde bize bir faydası olacak mı? Yoksa yurt dışına gidecek mi? Sadece bizim çocuğumuz çalışsa belki bir asgari ücret maaş alacak. Ondan da emin değiliz. Ama bizim ülkemizde kalması lazım. Eğer bu madenler bizim ülkemizden çıkıyorsa biz işleyip bizim yararlanmamız lazım. Çok iyi bir madendir ama asgari ücretle çalıştıktan sonra asgari ücretin zaten ne anlamı var bu ülkede?"” Halihazırdaki maden işletmelerinin, doğayı nasıl talan ettiğini anlatan köylüler, “Müteahhit kazıyor kazıyor, üstünü örtmeden çekip gidiyor. Yani bütün arazimizi rezil ediyor. Bizim köylerimizde, mahallelerimizde şimdi tel çekiyorlar, tel örgü içinde burası orman, köylünün girmesi kesinlikle yasak. Hayvanının girmesi, köylünün nefes alması bile yasak ama madenci geliyor orada talan ediyor binlerce kilometre alanı” diyor. Maden talanının çevreye, yaşam haklarına ve geçim kaynaklarına saldırısını aktaran köylüler NTE tartışmalarından bu yanıyla endişeli olduklarını belirtiyor. https://www.evrensel.net/haber/588165/uretici-koylu-gecinemiyor-kapilar-maden-sirketlerine-aciliyor