Zijde gereêd? Zedde klaor? Of bende verrig? Op de kaart zie je welke woorden voor “klaar” onderzoeker Toon Weijnen in 1937 waar in Noord-Brabant aantrof. In het draadje hieronder kom je te weten waar ‘gereêd’, ‘klaor’ en ‘verrig’ met hun varianten vandaan komen.

Nieuwe online lezing! Op 23 september neemt dialectonderzoeker Hedwig Sekeres ons mee 'achter de schermen' van een cursus Gronings. De lezing zal o.a. gaan over de deelnemers. Waar komen ze vandaan, wat motiveert ze om Gronings te leren en hoe verandert hun houding tegenover de taal? ap.lc/wvlUw

Nu duidelijk aan de slag met een nieuwe start! Samen in verbinding aanpakken van elkaar! Nu eerst slagvaardig investeren in Bijbelse waarden! Hij is er weer: de verkiezingsslogangenerator van Uw Taaldokter: taaldokter.nl/bullshitgene...

Dat de Brabantse dialecten in elke plaats anders zijn, is geen nieuws. Maar soms zijn de verschillen wel héél opvallend. Neem een simpel woordje als ‘hadden’. De Noord-Brabantse vertalingen ‘are’, ‘oie’ en ‘han’ lijken niet eens op elkaar. Hieronder lees je waar die verschillen vandaan komen. 1/

In de rubriek 'Kende gullie al' maken we kennis met Merlin van Veldhuizen. Op 't eerst gezicht een vreemde eend in de bijt. Merlin is een Randstedeling. Maar tijdens haar studie maakte zij kennis met het Brabants op wetenschappelijk vlak. En daar is een bijzondere verbinding ontstaan! ap.lc/hMNuD

Nieuwe online lezing! Op 23 september neemt dialectonderzoeker Hedwig Sekeres ons mee 'achter de schermen' van een cursus Gronings. De lezing zal o.a. gaan over de deelnemers. Waar komen ze vandaan, wat motiveert ze om Gronings te leren en hoe verandert hun houding tegenover de taal? ap.lc/wvlUw

Zeggen dat je moe bent, klinkt in het Brabants toch lekkerder dan in het Nederlands. In het Brabants ben je bijvoorbeeld ‘moei’, ‘muug’ of ‘muj’. Wat ze waar precies zeggen, zie je op het kaartje – althans, wat ze in 1937 zeiden. Is het in jouw plaats nu anders? Een draadje over de herkomst: 1/

Zeggen dat je moe bent, klinkt in het Brabants toch lekkerder dan in het Nederlands. In het Brabants ben je bijvoorbeeld ‘moei’, ‘muug’ of ‘muj’. Wat ze waar precies zeggen, zie je op het kaartje – althans, wat ze in 1937 zeiden. Is het in jouw plaats nu anders? Een draadje over de herkomst: 1/

"Die goeie ouwe taal" van @yvanspijk.bsky.social is genomineerd voor de Taalboekenprijs 2025! De prijs wordt op 4 okt voor de 7e keer uitgereikt aan het beste nieuwe publieksboek over (de Nederlandse) taal. Erfgoed Brabant en Brabanders en hun Taal gaan natuurlijk duimen voor Yoïns boek! ap.lc/jzQFT

Bomen, die hebben we in heel Noord-Brabant – en veul ok. Maar in het Brabants gebruiken we er niet overal hetzelfde woord voor. Op onderstaande kaart zie je hoe mensen ‘bomen’ in 1937 zeiden. Het draadje hieronder vertelt er alles over. 1/

In de Brabantse dialecten kom je allerlei bijzondere vormen van de verleden tijd tegen. Sommige vind je in grote delen van Brabant. Klik op de afbeeldingen voor zestien bijzondere gevallen. (Let wel: de vormen komen niet in heel het gebied voor, en sommige vind je juist ook daarbuiten.)

Brabanders maken graag een praatje, maar we kunnen ook zaniken, flauwe praat verkopen, de oren van je kop kletsen en een keel openzetten. Hieronder vind je Brabantse woorden voor allerlei manieren van geluid uitbrengen. (De voorbeelden komen uit de Midden-Brabantse Langstraat.)

Het woordje ‘hè’ kun je op allerlei manieren gebruiken. Zo kun je ermee om bevestiging vragen: ‘Wat een weer, hè?’ Wil je dat type ‘hè’ vertalen naar het Brabants, dan moet je oppassen: er zijn maar liefst 14 verschillende vertalingen – het is maar net waar in Noord-Brabant je bent! draadje: 1/

De aanrecht Brabanders krijgen weleens naar hun hoofd geslingerd dat ze het fout doen. “Het is niet ‘de aanrecht’ maar ‘het aanrecht’!” Vaak zit daar een vooroordeel achter: mensen denken dat het dialect een verbastering zou zijn van het Nederlands - maar daar is niks van waar. Je kunt het ... 1/

Kende gullie al... Rens van de Plas "Dat je met elkaar zinnen kunt uitwisselen die niet in een woordenboek voorkomen en elkaar tóch kunt begrijpen, is best magisch." Journalist Rens zet ook z'n werk in om het Brabants een podium te geven! Hoe? Dat lees je in de laatste 'Kende gullie al' ap.lc/RKIKj

PETITIE Behoud en versterk het Brabantse dialect De politieke partij Mì Hellemonders en medestanders doen een beroep op de Provinciale Staten v Brabant: geef onze streektaal toekomst! Het dialect is geen verleden tijd. Het leeft – maar het staat onder druk. ap.lc/dJDNA

Hoe zeg je ‘kind’ op z'n Brabants? In sommige delen van Brabant verschilt dat per dorp. Er zijn in totaal maar liefst negen verschillende vormen, van ‘kijnd’ en ‘kiend’ tot ‘kingd’ en ‘keengd’ – althans in de jaren 30 van de vorige eeuw. Toen maakte onderzoeker Toon Weijnen deze kaart. Draadje: 1/

Hoe zeggen Brabanders 'broodje' in hun dialect? Daar kon ik, Yoïn van Spijk, geen antwoord op vinden. Ja, er zijn wat dialectwoordenboeken die bijvoorbeeld vertellen hoe het in Tilburg of Uden gezegd wordt, maar daar hield het mee op. Met jullie hulp is daar verandering in gekomen! Een draadje:

14/ Intussen is de kaart aangevuld met data uit de Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten. Versie 2 hieronder. Maar je ziet het: er zitten nog genoeg gaten in de kaart. Als je nog niet eerder jouw dialectvorm van broodje hebt doorgegeven, dan is dat nog steeds van harte welkom.

Hoe zeggen Brabanders 'broodje' in hun dialect? Daar kon ik, Yoïn van Spijk, geen antwoord op vinden. Ja, er zijn wat dialectwoordenboeken die bijvoorbeeld vertellen hoe het in Tilburg of Uden gezegd wordt, maar daar hield het mee op. Met jullie hulp is daar verandering in gekomen! Een draadje:

Maak in de rubriek 'Kende gullie al' kennis met Bram van Beurden! "Vur mèn is dialèkt hil wè meer as gewoon wèlleke woorde dègge gebrökt, èn hoe dègge ze ötsprikt. Et dialèkt dègge sprikt, èn zèllefs et aksènt dègge hèt agge Neederlands pròt, is en onderdêel van oew idèntitèèt." ap.lc/aoVpa

Hoe zeg je 'broodje' in jouw Brabants? De laatste maanden plaatst Yoïn van Spijk hier regelmatig dialectkaartjes. Daarop zie je wat waar wordt gezegd - of wérd gezegd. Die kaartjes zijn namelijk gebaseerd op grote onderzoeken uit 1937 en 1952. Maar nu loopt hij tegen een probleem aan. ... 1/

Wat is de Brabantse vertaling van 'mannetje'? Vraag je het in West-Brabant, dan krijg je 'manneke' te horen. In Midden- en Oost-Brabant is het 'menneke' - althans, zo was het 1952, toen de dialecten binnenstebuiten gekeerd werden voor de Reeks Nederlandse Dialectatlassen. Een draadje: 1/

In Brabant staat een uis, hous, hùws Wat is een huis in het Brabants? Dat ligt er maar aan waar je het vraagt. Kleine verschillen niet meegeteld zijn er maar liefst 14 verschillende uitspraken - althans, zo veel waren er in 1937. In de afgelopen 90 jaar zijn de grenzen wat ... 1/

In Brabant staat een uis, hous, hùws Wat is een huis in het Brabants? Dat ligt er maar aan waar je het vraagt. Kleine verschillen niet meegeteld zijn er maar liefst 14 verschillende uitspraken - althans, zo veel waren er in 1937. In de afgelopen 90 jaar zijn de grenzen wat ... 1/

De kaartverkoop voor 't Brabants Boekefisje is gestart! Tijdens de Boekenweek '26 heeft Brabant nu haar eigen literaire avond! Met optredens v Wim Daniëls, Michiel Wetzer, Martijn Neggers en Treveris. Jacques van Gerven presenteert. - 11-3-2026 - Theater de Hofnar, Valkenswaard - € 15,-

Kende gullie al... Terrie Eisinger Op de socials ook wel bekend als de 'De Frikandellenkoningin van Brabant en omstreken'! Deze social media-koningin is trots op haar Brabantse dialect en dat mag iedereen weten! Lees het hele artikel op ap.lc/UzZHK

Een van de hardnekkigste misverstanden over de Brabantse dialecten is dat het 'verbasteringen' van het Nederlands zouden zijn. Dat is flauwekul. De Brabantse dialecten en het Nederlands kun je zien als zussen: ze hebben dezelfde moeder - en zussen zijn geen verbasteringen van elkaar. Draadje: 1/

Een van de hardnekkigste misverstanden over de Brabantse dialecten is dat het 'verbasteringen' van het Nederlands zouden zijn. Dat is flauwekul. De Brabantse dialecten en het Nederlands kun je zien als zussen: ze hebben dezelfde moeder - en zussen zijn geen verbasteringen van elkaar. Draadje: 1/

'Broek' en 'boks' behoren misschien wel tot de opvallendste woorden die het westen en het oosten van Noord-Brabant onderscheiden. Dialectoloog Toon Weijnen bracht de broek- en boks-gebieden in 1937 in kaart. In dit draadje kijken we naar veranderingen en de herkomst. In de afgelopen eeuw ... 1/

In het Nederlands komt er in sommige vaste combinaties een -s achter het hele werkwoord: 'hoofdbrekens hebben', 'tot ziens', 'het was menens', 'tot bloedens toe'. In de Brabantse dialecten zijn er nog veel meer van zulke gevallen. Hieronder zie je er enkele. Deze -s is een oude ... 1/

Kende gullie al! Deze mnd maken we kennis met Jos van den Broek, directeur v BrabantKennis! Al kijkend naar de toekomst zegt Jos: "Dialect kan daarin zowel een anker als een brug zijn: het houdt vast aan herkenning en verbinding, maar ontwikkelt zich ook mee met de tijd." Lees t artikel ap.lc/Gpvuv

De Brabantse dialecten verschillen op allerlei manieren van het Standaardnederlands en collega-streektalen. Zo hebben ze niet alleen ándere woorden, maar de woorden die ze met elkaar gemeen hebben worden ook nog eens anders gebruikt. Neem het woord 'moeten'. Daar lees je meer over in twee stukjes:

De Brabantse dialecten verschillen op allerlei manieren van het Standaardnederlands en collega-streektalen. Zo hebben ze niet alleen ándere woorden, maar de woorden die ze met elkaar gemeen hebben worden ook nog eens anders gebruikt. Neem het woord 'moeten'. Daar lees je meer over in twee stukjes:

Op 7/5 geeft @yvanspijk.bsky.social een interactieve lezing over zijn boek 'Die goeie ouwe taal'. In zijn online lezing neemt taalwetenschapper Yoïn je mee naar onverwachte hoeken van de Nederlandse taal én de Brabantse dialecten. Deelname is gratis! www.erfgoedbrabantacademie.nl/agenda/lezin...

De dialecten van de Langstraat kennen het woord 'steeds' niet. Ja, tegenwoordig hoor je het mensen wel zeggen, maar die hebben het overgenomen uit het Nederlands. Van oudsher hebben de dialecten andere woorden voor 'steeds' - en die kun je niet zomaar door elkaar heen gebruiken! Draadje! 🧵 1/

De dialecten van de Langstraat kennen het woord 'steeds' niet. Ja, tegenwoordig hoor je het mensen wel zeggen, maar die hebben het overgenomen uit het Nederlands. Van oudsher hebben de dialecten andere woorden voor 'steeds' - en die kun je niet zomaar door elkaar heen gebruiken! Draadje! 🧵 1/

HKK Het Zuidkwartier organiseert op zondagmiddag 13 april weer het West-Brabants Dialectcafé! De locatie is opnieuw de Harmoniezaal in Ossendrecht. De vereniging zet dan de deuren van de zaal wagenwijd open, want iedereen is van harte welkom. www.erfgoedbrabant.nl/nieuws/hkk-h...

De West-Brabantse dialecten verschillen nogal van de Oost-Brabantse. Hoe komt dat? Hieronder lees je alles over een van de oorzaken: het riviertje de Donge. De Donge stroomt ten westen van de Langstraat en Tilburg van zuid naar noord, op de kaart met lichtblauw aangegeven. Tegenwoordig ... 1/

Op 7/5 geeft @yvanspijk.bsky.social een interactieve lezing over zijn boek 'Die goeie ouwe taal'. In zijn online lezing neemt taalwetenschapper Yoïn je mee naar onverwachte hoeken van de Nederlandse taal én de Brabantse dialecten. Deelname is gratis! www.erfgoedbrabantacademie.nl/agenda/lezin...

Net als in iedere andere taal zitten er in de Brabantse dialecten allerlei woorden uit allerlei andere talen. Neem het Latijn: dat heeft ons hil veul woorden gegeven - en ook nog eens huis-, tuin- en keukenwoorden. Wanneer? Meer dan 1600 jaar geleden. Tussen 57 v.Chr. en 406 n.Chr. is het ... 1/

Hoe mooi is dat! 't Tilburgs dat dankszij de roman 'Familieopstelling' v Kluun in heel NL wordt gelezen. 25/3 gaat Patrick Timmermans (Erfgoed Brabant) in gesprek met Kluun over het gebruik v het Tilburgs in zijn werk. Sluit ook online aan! Deelname is gratis www.erfgoedbrabantacademie.nl/kluun