Hadi size kahvenin kadim yolculuğundan bahsedeyim. Kahve, aslında bir meyvenin içindeki çekirdektir. Kırmızı renkli bu meyveye “kahve kirazı” denir. İçinden çıkan iki çekirdek, kavrularak kahveye dönüşür. Çekirdek işlenir, öğütülür ve demlenir. Kahve bir içecek değil, hazırlanan bir tohumdur.

Sana düşmanlık edeni, iyiliğinle öldür. Hz. Ali Bazı zaferler, düşmanı yok ederek değil, dönüştürerek kazanılır. Mandela, kendisini hapse atanları dışlamak yerine göreve getirdi. Gandhi, sömürgecilerle savaşmadan direndi. Gerçek güç, güce cevap vermemeyi başarabilmektir.

WiFi internete bağlanmak için değil, uzayı dinlemek için geliştirildi. 1990’larda fizikçi John O’Sullivan kara delik sinyallerini ölçüyordu. Geliştirdiği formül, kablosuz veri aktarımını mümkün kıldı. Yanlış sinyali ararken WiFi’yi buldu. Bugün cebimizdeki bağlantı, gökyüzünü anlamak için doğdu.

Günün Sözü 26 “Gövdeyi kesenin, meyveye hakkı yoktur.” (Anonim) Bu söz, özellikle Orta ve Güneydoğu Anadolu halk söyleminde, ailesini, işini veya toprağını inkâr edenlere karşı söylenmiştir. Değeri yok edenin fayda bekleme hakkı olmadığını ifade eder. Emek, yok edilerek hak edilmez.

Günün Sözü 25 “Doğruyu söyleyeni önce yalnız bırakırlar, sonra haklı bulurlar.” (Anonim) Bu söz, Anadolu’da doğruluğun yalnızlıkla sınandığını anlatan halk deyişlerinden biridir. Nâzım Hikmet, inandığı gerçeği söylediği için yıllarca mahkûm ve sürgün edildi. Zaman onu yalnız değil; haklı kıldı.

Günün Sözü 24 “İyiler kaybeder gibi görünür ama asla yenilmez.” Cemil Meriç Cemil Meriç, fikirle savaşan bir yalnız adamdı. İyiliğin kısa vadede yenilmiş görünse de zamanla nasıl ayakta kaldığını, kendi hayatıyla anlatan bir bilgedir. Bu söz, onun inancının ve yalnızlığının özetidir.

Günün Sözü 23 “Yarın, bugün düşü kurulan şeylerin adıdır.” (Anonim) Bu söz, Türk halk kültüründe sıkça rastlanan “düş kurmak, kader çizmek gibidir” inancıyla paralellik gösterir. Gelecek, bugünden şekillenir; hayal kurmak, zamanı yönlendirmektir.

Günün Sözü 22 “Haksızlık karşısında susan, dilsiz şeytandır.” (Hz. Ali) Hz. Ali, İslam tarihinde “adaletin kılıcı” olarak anılır. Sözleri; yalnızca inancı değil, sorumluluğu ve cesareti de temsil eder. Görmezden gelme, yok sayma. Adalet tepki ister, sessizlik değil.

Günün Sözü 21 “Kuş uçar rüzgârı düşünmez.” (Anonim) Türk halk kültürü ve Orta Asya göçebe yaşamında kuş, özgürlüğün simgesidir. Aynı zamanda destan ve masallarda rehberdir. Rüzgârı hesaba katmadan uçması, insanın doğaya rağmen yola çıkma cesaretini ve kararsızlığa direncini temsil eder.

Günün Sözü 20 “Aynaya kızmak yüzü değiştirmez.” (Anonim) İnsan bazen gördüğüne öfkelenir. Ama gerçek, aynaya değil; kendine aittir. Aynayı kırmak sureti değiştirmez. Kabul etmeyi bilmeyen, dönüştüremez. Kızmak kolay, görmek cesaret ister. Çünkü ayna yalan söylemez, sadece içini yansıtır.

Günün Sözü 19 “Ayağına taş değmeyen, yolun kıymetini bilmez.” (Anadolu Halk Özdeyişi) Ayağına taş değmeden yürüyen, yolu sadece geçer. Ama taş varsa, adımlar hafızada kalır. İz bırakan acı, yolun değerini öğretir. Çünkü yürümek sadece ilerlemek değil, farkında olmaktır.

Günün Sözü 18: “Işıktan korkan, karanlığa mecbur kalır.” (Mezopotamya halk sözü) Gözünü kapatırsan, karanlığa razı olursun. Bazı yollar, bakmaya cesareti olana açılır. Korkan, yerinde sayar.

Günün Sözü 17: “Çürümenin sesi çıkmaz, kokusu gelir.” (Anadolu halk sözü) Önce bir sessizlik olur. Sonra bir koku yayılır. Fark eden, konuşmaz. Konuşan, fark etmez.

Günün Sözü 16: “Yönü kaybeden, ayağını hızlandırır.” (Maasai Halkı Atasözü) Bu söz, sadece yürümekle yol alınmayacağını hatırlatır. Bazıları nereye gittiğini bilmediği için hızlanır, durursa kaybolduğunu fark edecektir. Her adım varışa götürmez. Bazen yavaşlamak, yönü hatırlamanın tek yoludur.

Günün Sözü 15: “Işık yoksa, gölge de senindir.” (Modern Zen yorumu) Bazen konuşmazsın, ama biri suskunluğunu hisseder. Bazen görünmezsin, ama varlığın birilerinin gözüne takılır. Yani ışık gittiğinde bile, iz seninse kalır.

Günün Sözü 14: “Suyu bulanık görenin, bakışı kirliyse neylesin pınar?” (Anadolu halk sözü) Bazen su değil, göz bulanıktır. Pınar ne kadar duru akarsa aksın, çamurlu niyet her görüntüyü bozar. Ve bazı gözler, temizliğe değil, lekeye odaklanmak için bakar.

Günün Sözü 13: “Bir yerde küçük insanların büyük gölgeleri varsa, orada güneş batıyor demektir.” (Anonim) Işık azaldığında, değeri az olan büyür gibi görünür. Ama asıl büyüklük, ışıkta da gölgeye ihtiyaç duymayandır. Bu sözün bir başka versiyonu da şöyle: “Gölge uzun diye güneşi büyük sanma.”

Günün Sözü 12: “En gürültülü pazar, en eski malı satar.” (Çin halk sözü) İyi mal çığırtkan gerektirmez. Dikkat, gürültüyle değil; değerle çekilir. Çünkü ses yükseldikçe, görülmeye değecek olan azalır.

Günün Sözü 11: “Eşeği süsleyenin yolu uzar.” (Doğu Karadeniz halk sözü) Süsle, parlat, parfümle… Eğer yürüyemiyorsa, yine yolda kalırsın. Bugün konuşan çok, taşıyan az. Yolun kime kaldığıysa, zaten yolda belli olur.

Günün Sözü 10: “Milleti idare edenler, memleketin hayat kaynaklarını bilen adamlardan olmalıdır.” (Mustafa Kemal Atatürk) Yön göstermek sadece makamla olmaz. Yolu bilenle yürünür. Bugün aklın dışlandığı yerde, yön de yoktur; istikamet de.

Günün Sözü 9: “Görmek istemeyene ışık tutmak, körlüğünü büyütür.” (Lao Tzu) Gerçek, sadece görmek isteyene görünür. Bu söz, Taoist düşüncenin temelini atan Lao Tzu’nun öğretisinden esinlenmiştir. Ona göre hakikat; zorla gösterilecek değil, fark edilecek bir şeydir.

Günün Sözü 8: “Bir şeyi saklamak istiyorsan, ortada bırak.” (Lao Tzu öğretisi) Açıkta olanı kimse sorgulamaz. Çünkü göz önündeki karmaşa, gerçeğin üzerini örter. O yüzden bugün her şey çok görünür, ama kimse tam olarak ne olduğunu bilmez. Çünkü oyun, saklamada değil; göstermede oynanır.

Günün Sözü 7: “Kaplan sessiz avlanır.” (Zen öğretisi) Zen kültüründe bu söz, tepki değil etki yaratan sessizliği anlatır. Bağırmadan var olmak. Acele etmeden ilerlemek. Gürültü çıkaran çoktur. Ama gürültüyle yol alan, hedefe nadiren ulaşır.

Günün Sözü 6: “Adaletin terazisi sarsıldığında, en ağır yük vicdanlara düşer.” (Anadolu halk deyişi) Herkesin sustuğu yerde, bir kişi konuşur. O da çoğu zaman yalnız kalır. Ama o sessizlikte, en çok onun sesi yankılanır. Çünkü hak yerini bulmazsa, herkesin içine bir boşluk çöker.

ChatGPT ile modaya ben de uydum 😀 Aşağıda yazan prompt’u girin, bakalım sizi nasıl görüyor. “Hakkımda bildiklerine göre aksiyon figürü olarak resmimi çiz. Ambalajın içine kim olduğumu temsil eden birçok ilginç şey koy.”

Günün Sözü 5: “İçin yanarken gülümsüyorsan, iki savaş birden veriyorsun demektir.” (Modern Halk Deyişi) Görünenden fazlasını taşıyorsan, yorulursun. Ama ne çığlık atarsın ne pes edersin. Sadece devam edersin. Çünkü başka şansın yoktur.

Günün Sözü 4: Tarlayı fare değil, toprağa küsmüş çiftçi kurutur. (Doğu Anadolu halk sözü) Suçluyu hep dışarıda aramak kolaydır. Ama asıl kayıp, işin başındakinin sırt çevirdiği an başlar. Toprak küstü mü vermez. Çünkü emek çekilirse, bereket durur.

Günü Sözü 3: Gölge veren ağaç, tohumken hiç alkışlanmadı. (Eski Hint bilgeliği) Gerçek başarı sessiz başlar. Kimse seni beklerken alkışlamaz, kök salarken fark etmez. Ama bir gün gelir… Senin sabrın, bir başkasına gölge olur.

Günün Sözü 2: Kökü toprağa karışmayan ağaç, gövdesini rüzgâra bırakır. (Gürcü Atasözü) Bir aidiyet hikayesi. Bir duruş meselesi. Köklerini unutursan, hangi rüzgârda savrulduğunun da farkına varmazsın. Dik durmak için önce yere tutunmak gerek.

“Yedi kez düş, sekiz kez kalk.” (Nana korobi, ya oki – Japon atasözü) Bu söz, Japonya’nın savaş sonrası yeniden doğuşunu anlatırken sıkça hatırlatılır. Hiroşima ve Nagazaki’nin yerle bir olmuş halinden, bugün dünyanın en ileri şehirlerine dönüşmesi tam olarak bu ruhun eseridir.

Çok bilinen yapay zeka modellerinin ücretsiz ya da düşük bütçeli alternatifleri. Kaydedin, lazım olur.

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen; Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Ey Türk istikbalinin evlâdı! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur! Ne mutlu Türk’üm diyene!

Geldim. Gözlemliyorum. Gerekirse konuşurum. Bluesky’de yolculuk başlasın.