"Türkçenin toprağında solumadıkça, sözcüklerle savaşımı göze alan sabırla beslenmiş bir emek harcamadıkça yazınsallığa ulaşamayız... Dil, yazının da yazarın da onurudur... Yazarlığın onuru, yaratıcılığın gizi dildedir." Emin Özdemir ♥️

Türkçenin sözlü ve yazılı dilde doğru kullanımını önemsemek, dil polisliği iticiliğiyle birbirimizi anlıyorsak kasmamalı boş vermişliği arasında gidip geliyor. Bu konuda yine herkesin doğrusu en doğru, yine herkesin lafı bir hikmet ama olan dilimize oluyor.

Güzide (Farsça): Seçkin, seçilmiş. Sözcüğün ikinci hecesi uzun okunuyor. 😎 güzi:de

Yine TDK ve Dil Derneği sözlüklerinde farklı yazılan (bitişik/ayrı) sözcüklere örnekler: öz yaşam (TDK) özyaşam (Dil Derneği) . öz yaşam öyküsü (TDK) özyaşamöyküsü (Dil Derneği) . öz yapı (TDK) özyapı (Dil Derneği) . öz eleştiri (TDK) özeleştiri (Dil Derneği)

"Kullanım şekli" çok sık kullanılıyor ancak "kullanım" sözcüğü varken "şekli" demeye gerek yok. Örnek: Bu kullanım şekli yanlış. Bu cümlede "şekli" sözcüğü gereksiz. Bu kullanım yanlış, demek yeterli. 🙃

"Spiker" sözcüğü "spi:ker" diye söylenir yazdım. "i" sesini uzun söylüyoruz, abartmadan. Bir arkadaşım da "Ben kısaca sipiker diyeceğim, ne saçma hem kim demiş onu," yazmış. Yeni önerim "sunucu" haydi buna da ben "enkırmen" diyeceğim diyin. 😂

51x35,5 cm duralit üzerine akrilik. Bir tablom daha Fransa'ya gidiyor. Şans getirsin. 💫🐈‍⬛

"Tâhin" mi "tahin" mi derken (doğrusu "tahin", iki hece de kısa okunuyor) "tahîn" nereden çıkıyor. 😄 Türkçe bu kadar sahipsiz mi diye üzülüyor insan. Yalan yanlış bilgilerle video çekip doğrusu budur diye yaymak ayıptır. Hani kaynak?

Türkçede "-yor" eklerindeki "r"yi söylemek gerekmiyor, tiyatrocuysanız, spikerseniz "-yor" demelisiniz gibi bir saçmalık yok. "Geliyo, gidiyo, yapıyo..." söyleyişleri yanlış. Aksini söylüyorsak canımız öyle istediği içindir, dil kuralı olduğundan falan değil. Uydurmayınız. :)

Tahin: Öğütülmüş susamın koyu sıvı hali. Bu sözcüğün sesletimi çoğunlukla yanlış. Doğru sesletimde ilk hecedeki "a" kısa okunuyor yani "ta" hecesini uzatarak söylemiyoruz. Uzun halini duyup söylemeye alışanlar için doğrusunu benimsemek zor olabilir. :)

Türkçemizi doğru konuşalım içerikli paylaşımlarda bugün fark ettiğim bazı yanlışlardan örnekler. :) Biri "kelime hazinesi" çok saçma doğrusu kesinlikle "hazne"dir diyor. Öbürü "zoraki" sözcüğündeki "a" kısa okunur diyor. İkisi de yanlış bilgi veriyor. Konu Türkçeyse uydurabiliriz rahatlığı.😀

Direkt ve direk... Direk: Ağaçtan, betondan ya da demirden yapılan uzun ve kalın destek. Ör: Elektrik direği. Direkt (Fransızca): Doğru olarak, doğruca, dolaysız, aracısız. Ör: Bu otobüs direkt Edirne'ye gider. Ör: İkisi arasında direkt bir ilişki yok. Bir "t" var işi değiştiren, dikkat. 😄

Televizyon programlarında bugün çocukları, gençleri, yetişkinleri bile olumsuz etkileyen korkunç bir dil var. Kime "sen" kime "siz" denmeli gibi bir derdi yok kimsenin. Rezilliğin, terbiyesizliğin, görgüsüzlüğün kutsanmasına yeni kavramlar bulduk adı samimiyet, dobralık, bizden birilik falan...

oggito.com/icerikler/ko... Konuşma dilini nasıl öğreneceğiz?

Öğretimde yanlışı vurgulamanın yararı yok. Çok gerekmedikçe bir sözcüğün yazımının, söyleyişinin yanlışını vermek kafa karıştırıyor. "Herkez değil herkes" demek yerine "doğrusu herkes" demek daha anlamlı. 😉

Baharat(Arapça) sözcüğündeki bütün heceleri kısa söylemek yaygın ama doğru söyleyiş şöyle: baha:rat "ha" hecesi uzun okunuyor. 😀 Sözcük ünlüyle başlayan bir ek alırsa da şöyle: baha:ra:tı "ra" hecesi de uzun...

"Bizzat" ve "bizatihi" farklı sözcükler. ;) Bizzat(Arapça): Kendi, doğrudan doğruya kendisi, şahsen anlamında. * Bizatihi(Arapça): Kendinden, kendiliğinden, özünden anlamında. Örnek: "Kaldı ki sanat, sanat eseri, bizatihi kıymet olan şey." (Ahmet Hamdi Tanpınar) * Bizatihi: "za" uzun okunuyor.

Eğitimcinin, gazetecinin, sunucunun, spikerin... Türkçe bilinci gelişmiş olmalı. Sesini profesyonel olarak kullanan herkes yazılı dili de sözlü dili de iyi bilmeli. Bunun yolu eğitim... Dildeki kirlenmenin düşünmeyi, davranışları nasıl etkilediğinin farkında mıyız, pek sanmıyorum.

haline dönüşmek/biçimine dönüşmek/şekline dönüşmek kullanımları gereksiz anlamsal tekrarlar. "Füreya yavaş yavaş bir şamar oğlanı haline dönüştüğünü görüyordu." (Ayşe Kulin, Füreya) Burada "...şamar oğlanına dönüştüğünü" ya da "şamar oğlanı haline geldiğini..." ifadesi daha doğru.

Cıvata(İtalyancadan): Birbirine bağlanmak istenen ağaç veya demir parçalarının üzerinde hazırlanmış olan deliklerden geçirilerek ucuna somun takılıp sıkıştırılan iri başlı vida (TDK). Bu sözcüğün ilk hecesinde "ı" var. Sesletimde de yazımda da "cıvata". cıvata cıvatalama cıvalatamak cıvatalı

"hemen yapıverdi / hemencecik alıverdi" yerine "hemen"i kullanmak ya da yalnızca "-(i)vermek" tezlik eylemini kullanmak yeterli. İkisi de aynı anlamı veriyor. 😉

A3 200 gr kâğıt üzerine akrilik. Son çalışmam. 😎

"Duyarlılık" ya da "duyarlık" aynı anlamda. İkisi de doğru ancak fazlalıktan kaçınmak için "duyarlık" tercih edilebilir. 🙃

"Bir bakış iki gülüşe tavlandım/Ben ava giderken avlandım/Dudak değil onlar iki gizli tuzak/Ben sana çok pis lovelandım" Şarkı böyle "likelamak"tan sonra Türkçeye girmek üzere olan harika bir sözcüğü karşılıyoruz "lovelanmak" Bu bilinçsizliğin sonucunu yalnız dilde değil davranışlarda da yaşıyoruz.

"Geri iade etmek" sık kullanılıyor ancak doğrusu "geri vermek" ya da "iade etmek" Böylece bu ifade gereksiz anlamsal yinelemeden kurtulmuş oluyor. ;)

Zambra'yı seviyorsanız ya da her şey bir yana çok güzel bir yazı okumak istiyorsanız... @oggitocom.bsky.social @mehvesb.bsky.social

Bir Noel Hikâyesi Google Books ve Storytel'de e-kitap formalarıyla yayında. bit.ly/3Ho6My2

"Seri" sözcüğünün sesletimi sıklıkla karıştırılıyor. Eğer "hızlı, çabuk" anlamında kullanıyorsak Arapça kökenli "seri"yi kullanıyoruz ve "ri" hecesi uzun okunuyor. 👉🏻seri: Eğer "dizi" anlamındaki Fransızca kökenli "seri"yi kullanıyorsak burada "ri" hecesi kısa okunuyor. 👉🏻seri #Türkçe

Bir Noel Hikâyesi’ni Çevirmenine Sorduk Saliha Nilüfer: "Yine Zambra’nın insana her koşulda iyi gelen o berrak, tanıdık, dostluk, dayanışma telkin eden sesi... Keşke hayat bir Zambra romanı olsaydı dedirten sesi." bit.ly/3Ho6My2

Müttefik (Arapça) Sondaki "i" ünlüsü kısa okunuyor. Sözcük ek alsa da "fi" hecesi yine kısa okunuyor. Müttefikimiz Müttefiki

Yeniler... 💫

Soldakini yavruyken okul bahçesinde bulup, sağdakini beşinci evinden sokağa atılacakken sahiplendik. Bu dünyada verdiğimiz en iyi kararlandandır. İyi ki varsınız, çok seviyoruz. #satınalmasahiplen

Zambra'nın yeni kitabı Bir Noel Hikâyesi çıktı! 📖 Edebiyatla Hayat Arasındaki Bağların ve Silinip Giden Bir Arkadaşlığın Hikâyesi İspanyolcadan çeviren Saliha Nilüfer bit.ly/3Ho6My2

"...Bugün bile asıl Türkçeyi, halkın Türkçesini, ne kadar az biliyoruz. Çevirme zorluklarımızdan çoğu Türkçe'nin değil, bizim darlığımızdan, deyimlerimizi yarım yamalak bilişimizden, kullandığımız kelimelerin nerden nasıl geldiğini bilmeyişimizden geliyor.." Sabahattin Eyüboğlu La Fontaine Masallar

"...Biz Türk kadınları hep bi şeyleri başarmak durumunda kaldığımız için hep yapmaya yöneldik… bu dişil enerjinin yapmaktan ziyade receive etmekten, kabul etmekten…" Ünlü sunucudan İngilizce dersi mi diyelim, bu gülünçlüğün nedenini mi düşünelim. İyi ki Türkçesini de söylemiş. :)

"Altın" ve "sarı" sözcükleri Türkçe. "Altın sarısı" yerine "gold"u kullanmak da özensizlik, özenti ürünü. Türkçede renkler, renk tonları dünyası çok zengin. Doğan Aksan'ın Türkiye Türkçesinden bazı örnekleri: "...Zehir yeşili, limonküfü, camgöbeği, kömür karası, kanarya sarısı, fildişi, kavuniçi..."

Ferit Edgü bir söyleşisinde şöyle diyor: "...Bugünkü öykü yazarlarının çoğuna kırgınım. Bizler, 1950’lerde kalemi elimize aldığında, dilimize sarıldık. En büyük önemi dile verdik. Öz Türkçeden söz etmiyorum.

Ne yazık ki dilbilgisini de doğru öğretemiyoruz. Ayrı yazılması gereken "de/da"ları, "...dahi anlamına geliyorsa..." diye öğretmek bana çok anlamsız geliyor. Hangi öğrenci "dahi" sözcüğünü kullanıyor. Ses tonunu, vurguyu göstererek anlatmak çok zor değildi hâlâ değil.

Bugün okey'den, full'den, bye bye'dan arınmak olanaksız. Türkçe, edebiyat dersleriyle kazanılması gereken dil sevgisi, dil bilinci kazanılmıyorsa yalnızca sözcüklere odaklanmak yararsız. Ömer Asım Aksoy 1986'da bir gazete haberindeki "brifing verdi" sözüne özentilik demiş. Değişen bir şey var mı?

Kim bilir kaç kedi, Geçti dünyamızdan. Beyaz, sarı, siyah, duman Kim bilir kaç kedi? Hiçbirinin mezarı bile yok! ... Yolda ezilenin, Silse de ölüsünü otomobil izleri İnan bana sevgilim, Kurumuş derileriyle Güneşli günlerde, Tükürecek yüzümüze Parlayan tüyleri. Mırnâme

Yeni evine doğru... 😉

Bi şey mi, bir şey mi. Çünkü mü çünki mi... Türkçenin doğru kullanımı yalnızca sözcüklerin yazımı, sesletimi üzerinden öğretilemez. Dilbilgisi değil dil bilincidir kazanılması gereken. Bu da okullarda öğrenilir, öğrenilmeli. İsim, sıfat, zamir, edat... ezberlerinin kime ne faydası oldu bugüne kadar?

de/da, ve, veya, ya, ya da, ile, ki... gibi bağlaçlardan önce ya da sonra virgül kullanılmıyor. Yazıda ve'den önce virgül koymak, konuşmada/sesli okumada ve'den önce soluk durağı kullanma (etkili söyleyiş için gerekli) alışkanlığından kaynaklanıyor olabilir.

"Yazı heveslileri şu soruları uslarından hiç çıkarmamalıdırlar: Dil öğrenimim yeterli mi? Bunu uygulamalarla geliştirdim mi? Yazacağım konu üzerinde yeterince bilgi edindim mi? Yazacaklarımı iyi düşündüm ve sıraladım mı? Bunları eksiksiz yazdım mı?

oggito.com/icerikler/ef... Yeni yazı Oggito'da. "Efsanelere İnanmalı mıyız?"

"şey" her zaman ayrı yazılır. bir şey çok şey her şey ...

Dil adlarını "Türkçe dili, İngilizce dili, Almanca dili..." diye kullanmak yanlış. Dil adları "Türk dili, İngiliz dili, Alman dili..." gibi tamlamalarla veya "Türkçe, İngilizce, Almanca..." gibi sözcüklerle ifade edilir.

"Sold out olan konserde..." diye haber yapmak, bu haberi okumak/dinlemek kimseyi rahatsız etmiyor mu gerçekten.

"ğ" Türkçede yazılı dilde bir harftir, konuşma dilinde sese dönüşemez. "YapacaĞım, gideceĞim, soracaĞım..." gibi söyleyişlerde üstüne basarak "ğ" sesini çıkarmaya çalışmak güzel konuşmak demek değildir çünkü bu mümkün değil. Ne demiştik Türkçe yazıldığı gibi okunmaz, söylenmez.

youtu.be/VWKE8AscEFc?... Harika bir söyleşi